پویایی ساختار سنی جمعیت و مرگ‌ومیر در ایران: پیشنهاد روشی جدید برای تعدیل میزان-های مرگ‌ومیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

2 استادیار جمعیت شناسی، مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور، تهران

چکیده

این پژوهش تلاشی است در جهت گسترش کاربرد تکنیک استانداردسازی میزان مرگ‌ومیر به روش مستقیم به نحوی که علاوه بر استاندارد کردن میزان‌های خام مرگ‌ومیر، میزان‌های ویژه سنی برای زمان نیز استاندارد شود. میزان‌های مرگ‌ومیر ویژه سن بر حسب کل علل و علل اصلی مرگ در کشور در دو مقطع 1385 و 1394، بر اساس داده‌های ثبتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی محاسبه شده است. یافته‌های مبتنی بر میزان استانداردشده ویژه سن – دوره سال 1394 نشان می‌دهد که اثر تغییرات ساختار سنی بر میزان‌های ویژه سن کل مرگ‌ومیر و علل اصلی مرگ به ویژه در سنین میانسالی و سالمندی در دوره مورد بررسی عمدتا افزایشی بوده است. تنها استثنا در این مورد مرگ‌ومیر ناشی از حوادث غیرعمدی درسنین 15 تا 24 سال بود که تغییر ساختار سنی تاثیر کاهشی بر این میزان‌ها در سال 1394 داشت. با درنظر گرفتن ادامه فرایند تغییر ساختار سنی به سمت سنین بالاتر، لازم است در سیاست‌گذاری‌ها پتانسیل اثر ساختار سنی بر مرگ‌ومیر لحاظ شود و به موانع آن برای کاهش میزان‌های مرگ‌ومیر توجه شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Dynamics of Population Age Structure and Mortality in Iran: Proposing a New Method for Adjusting Mortality Rates

نویسندگان [English]

  • Mahyar Mohebi-Meymandi 1
  • Mohammad Sasanipour 2
1 Ph.D. Candidate in Demography, University of Tehran
2 Assistant Professor in Demography, National Institute for Population Research, Tehran
چکیده [English]

This study is an attempt to extend the application of the direct standardization method of mortality rates, so that in addition to standardizing crude death rates, age-specific rates are also standardized based of time. Using the Ministry of Health and Medical Education registry data, age-specific mortality rates are calculated based on the all and main causes of death in 2006 and 2015 at the national level. The findings of standardized age-specific rates for the year 2015 indicate that the effect of age structure changes on age-specific mortality rates for all and the main causes of death, especially in middle and older ages, has been largely increasing. The only exception in this case was deaths from unintentional accidents at ages 15 to 24, with the age structure changes displaying a declining effect. Given the continuing process of age structure change toward older ages, it is important to consider the potential impact of age structure on mortality in policy-making and its barriers to reducing mortality rates.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mortality
  • Age structure
  • Age specific rates
  • Standardization
  • Causes of death

مراجع

-     سرایی، حسن (1390). روش‌های مقدماتی تحلیل جمعیت (با تاکید بر باروری و مرگ‌ومیر)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-     صادقی، رسول (1391). "تغییرات ساختار سنی و ظهور پنجره جمعیتی در ایران: پیامدهای اقتصادی و الزامات سیاستی"، مطالعات راهبردی زنان، سال چهاردهم، شماره 55: صص: 95-150.
- میرزایی، محمد (1386). گفتاری در باب جمعیت‌شناسی کاربردی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-    نقوی محسن و ناهید جعفری (1386). سیمای مرگ‌ومیر در 29 استان کشور، تهران: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
-      Ahmad, O. B., C. Boschi-Pinto, A. D. Lopez, C. J. Murray, R. Lozano and M. Inoue (2001). “Age standardization of rates: a new WHO standard”. World Health Organization: GPE Discussion Paper Series: No.31: 1-12.
-      Bennett. N. G and S. Horiuchi (1981). “Estimating the completeness of death registration in a closed population”. Population Index, 47(2):207–221.
-      Bloom, D. E and D. L. Luca (2016). “The global demography of aging: facts, explanations, future”. Institute for the Study of Labor: Discussion Paper No. 10163 : 1-65.
-      Bloom, D. E., D. Canning and B. Graham (2003). “Longevity and life‐cycle savings”. Scandinavian Journal of Economics, 105(3): 319-338.
-      Breslow N. E., N. Day (1980). “Fundamental Measures of Disease Occurrence and Association”. Statistical Methods in Cancer Research, Vol. 32: 42-81.
-      Breslow. N. E., N. Day (1987). “Rates and rate standardization”. In: Statistical Methods in Cancer Research, Vol. 2, The Design and Analysis of Cohort Studies (IARC Scientific Publications No. 82), Lyon, International Agency for Research on Cancer:48-79.
-      Hill. A.B (1977). A short textbook of medical statistics. 9th ed. London: Hodder and Stoughton.
-      Lee, R., A. Mason, A (2006). “What is the demographic dividend?”. Finance and Development, 43(3): 16- 33.
-      Lee, R., A. Mason, and T. Miller (2003). “Saving, wealth and the transition from transfers to individual responsibility: The cases of Taiwan and the United States”. Scandinavian Journal of Economics, 105(3), 339-358.‏
-      Malmberg, B., and L. Sommestad (2000). “Four Phases in the Demographic
Transition: Implications for Economic and Social Development in
Sweden, 1820-2000, Paper presented at the SSHA meeting in Pittsburgh.
-      Peto. R., A. Lopez, J. Boreham, M. Thun, J. C. Heath (1994). Mortality from Smoking in Developed Countries. 1950-2000. Oxford: Oxford University Press.
-      Pool, I., and L. R. Wong (2006). . Age-structural transitions: Challenges for development, Paris: Committee for International Cooperation in National Research in Demography.
-      Preston. S. H (1976). Mortality patterns in national populations. New York: Academic Press.
-      Schöen. R(1970). “The geometric mean of the age-specific death rate as a summary index of mortality”. Demography. 7:317-24.
-      Wolfenden. H (1923). “On the methods of comparing the mortalities of two or more communities and the standardization of death rates”. Journal of the Royal Statistical Society. 86: 399-411.
-      Yerushalmy. J (1951). “A mortality index for use in place of the age adjusted death rate”. American Journal of Public Health. 41:907-22.
نامه انجمن جمعیت شناسی ایران
دوره 15، شماره 29
اردیبهشت 1399
صفحه 95-120

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 15 اردیبهشت 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار