تحول در سبک حکمرانی اقتصادی دولت پیش‌نیاز موفقیت در خصوصی‌سازی مورد مطالعاتی: صنعت بانکداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور

3 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور

چکیده

هدف این مطالعه، بررسی چالش‌های خصوصی‌سازی و ریشه‌یابی علل شکست‌های آن در لایه حکمرانی است. لذا، در چارچوب نظری اقتصاد نهادگرایی، مدل مفهومی چهار لایه‌‌ای تحلیل اقتصادی - اجتماعی ویلیامسون مبنای تجزیه‌و تحلیل قرار گرفت. بر اساس الگوی انتخاب شده، مفروضات پایه، انگاره‌ها و اهداف دولت از اجرای برنامه خصوصی‌سازی، سیاست‌های دولت برای اصلاح محیط نهادی و ساختارهای حکمرانی، در مسیر حرکت به اقتصاد بازار و نیز، نتایج اجرای این سیاست‌ها در سطح عملیاتی، هم در مقام نظر و هم در مقام عمل، بر اساس تحلیل محتوای داده‌های مرتبط با اجرای برنامه خصوصی‌سازی در دوره 1399-1380 مورد تجزیه و تحلیل گرفت. نتایج مطالعه نشان داد، ریشه‌های شکست‌های خصوصی‌سازی را باید در اولویت اول در مغالطه‌ها در مفروضات پایه و اهداف مورد انتظار از خصوصی‌سازی، در اولویت دوم در عدم تحقق کارکردهای مورد انتظار از انتقال حق مالکیت در فرایند خصوصی‌سازی ناشی از توسعه نیافتگی حقوق مالکیت، و در اولویت سوم در سبک حکمرانی اقتصادی با رویکرد بازی‌گری به جای بازی‌سازی برای حل تعارض منافع دانست. نتایج این شکست‌ها در لایه‌های سه گانه حکمرانی منجر به شکست مکانیزم قیمت‌ها در لایه عملیاتی شده است؛ که از جمله مصادیق آن عبارتند از: شکست مکانیزم قیمت‌ها ناشی از بیماری هلندی؛ ناشی از تاکید بر سه‌گانه سیاستی غیرممکن و استفاده از اهرم نرخ ارز برای کنترل تورم؛ ناشی از مداخلات مستقیم و غیرهوشمندانه دولت در قیمت‌ها. شکست مکانیزم قیمت‌ها در اقتصاد بازار، نتیجه‌ای جز تخصیص ناکاراتر منابع، نسبت به وضعیتی که در اقتصاد دولتی شرکت‌ها تحت مدیریت مستقیم دولت بوده‌اند، به دنبال نخواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Transformation of the government's economic governance style is a prerequisite for successful privatization Case study: Banking industry

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Darrehshiri 1
  • Asghar Abolhasani Hastiani 2
  • Yeganeh Mousavi Jahromi 3
  • Abdolali Monsef 2
1 PhD in Economics, PNU. Tehran
2 Associate Professor of Economics, Payame Noor University
3 Professor, Faculty of Economics and Management, Payame Noor University
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the challenges of privatization of the banking industry and to identify the causes of its inefficiencies in the governance layer. To this end, in the theoretical framework of neo-institutionalist economics, Williamson's four-tier conceptual model became the basis of the analysis. Based on the selected model, the basic assumptions, ideas and goals of the government from the implementation of the privatization program, government policies to reform the institutional environment and government policies to achieve efficient governance structures on the way to market economy, and the results of these policies at the operational level. Both in terms of opinion and in terms of practice, based on content analysis, data related to the implementation of the privatization program were analyzed. The results showed that the roots of the inefficiency of the privatization program should be in the first priority in the fallacies in the basic assumptions and the expected goals of privatization in practice, in the second priority in the failure to fulfill the expected functions of the transfer of ownership in the privatization process. The basis of the expected functions of it, and in the third priority in the government's adherence to the style of economic governance with an acting approach instead of governing with a game-making and regulatory approach on the way from state economy to market economy. The results of these failures in the three layers of economic governance have led to the failure of the price mechanism in the market.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bank privatization
  • economic governance style
  • multilayered institutional analysis
  • market failure
  • pricing mechanism

مراجع

جعفری، امین و مصطفی بیکران بهشت "مطالعه حقوقی خصوصی‌سازی در نظام بانکی"، فصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، شماره 18 (1399) 28-1.
چانگ، ها-جون، اقتصاد سیاسی سیاست صنعتی. با ترجمه اصلان قودجانی، مشهد: نشر نوین طراحان آزاد،1392.
چانگ، ها-جون، نیکوکاران نابکار: افسانه تجارت خارجی آزاد و تاریخچه پنهان سرمایه‌داری. مترجمان: میرمحمود نبوی و مهرداد شهابی، چاپ اول، تهران: نشر کتاب آمه، 1392.
دره‌شیری، محمدرضا؛ اصغر ابوالحسنی هستیانی؛ یگانه موسوی جهرمی و عبدالعلی منصف  "تحلیل نهادی لایه های سه گانه حکمرانی نظام بانکی ج.ا.ایران با رویکرد نظریه بازی: پیشران های پنهان ناپایداری چگونه عمل می کنند؟"، فصلنامه بهبود مدیریت،  دوره 31، شماره2 (1398) 66-1.
سروش، اباذر "بررسی عملکرد بانک‌های دولتی پس از واگذاری به بخش خصوصی"، نشریه بورس، شماره 67، (1386) 73-54.
طالبی، محمد؛ محمد علی سهمانی اصل و  محمد اشرف زاده "تحلیل تأثیر شرایط اقتصادی کشور بر عدم موفقیت نظام بانکداری بدون ربا"، تحقیقات مالی ، دوره 13، شماره 32 (1391) ص. 73.
عظیمی، سیدرضا، مطالعات پشتیبان طرح تحول نظام بانکی. تهران: وزارت امور اقتصادی و دارایی: معاونت امور اقتصادی،1390.
قره باغیان، مرتضی "چگونگی تخصیص اعتبارات به بخش‌های مختلف اقتصادی و کارائی نظام بانکی"، ششمین کنفرانس سیاست‌های پولی و ارزی، (1375) 126ـ128.
کمیجانی، اکبر "سیاست‌های پولی و اعتباری در حمایت از تولید"؛ مجموعه مقالات ششمین همایش سیاست‌های پولی و چالش‌های بانکداری و تولید-پنجم بهمن 95، تهران: انتشارات دنیای اقتصاد، 1395.
لشکری، محمد و سیدمرتضی هژبرالساداتی "خصوصی سازی بانک‌ها و اثرات آن بر افزایش کارایی و بهبود عملکرد بانک‌ها" مجله راهبرد توسعه، شماره 23، (1389) 148-135.
مازوکاتو، ماریانا، دولت کارآفرین: نقد اسطوره‌های بخش خصوصی در مقابل بخش عمومی. با ترجمه: حمید پاداش، علی نیکونسبتی، تهران: نشر چشمه، 1395.
مطلبی اصل، صمد "مدیریت بر فرایند خصوصی‌سازی در نظام بانکداری"، ماهنامه تدبیر، شماره 175 (1385).
هولستی، بی‌تا، تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی. با ترجمه:  نادر سالار زاده امیری، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، 1373.
 
Abokaresh, Mohamed Saad Mohamed, Badrul Hisham Kamaruddin, and Rohani Mohd. "Privatization and Efficiency: Once Upon a Time in Libya." Journal of Emerging Economies and Islamic Research 1, no. 1 (2013): 32-50.
Allen, Franklin. "The market for information and the origin of financial intermediation." Journal of financial intermediation 1, no.1 (1990): 3-30.
Allen, Franklin, and Douglas Gale. "Financial contagion." Journal of political economy 108, no. 1 (2000): 1-33.
Allen, Franklin, and Douglas Gale. "Competition and financial stability." Journal of money, credit and banking (2004): 453-480.
Bardach, Eugene, and Eric M. Patashnik. A practical guide for policy analysis: The eightfold path to more effective problem solving. CQ press, 2019.
Barry, Thierno Amadou, Laetitia Lepetit, and Amine Tarazi. "Ownership structure and risk in publicly held and privately owned banks." Journal of Banking & Finance 35, no. 5 (2011): 1327-1340.
Beck, Thorsten. "Bank competition and financial stability: friends or foes? " World Bank policy research working paper 4656 (2008).
Besanko, David, and Anjan V. Thakor. Relationship banking, deposit insurance and bank portfolio choice. No. 0411046. University Library of Munich, Germany, 2004.
Bikker, Jacob A. "Competition and efficiency in a unified European banking market." Books (2004).
Boot, Arnoud, and Stuart Greenbaum. "Bank regulation, reputation and rents: theory and policy implications." Capital markets and financial intermediation 9, no. 1 (1993): 7-25.
Boubakri, Narjess, Jean-Claude Cosset, Klaus Fischer, and Omrane Guedhami. "Privatization and bank performance in developing countries." Journal of Banking & Finance 29, no. 8-9 (2005): 2015-2041.
Boussaada, Rim, and Abdelaziz Hakimi. "How multiple large shareholders affect bank profitability under the dispersion and the coalition hypotheses? An insight from the MENA region." International Journal of Managerial Finance (2020).
Boyd, John H., and Gianni De Nicolo. "The theory of bank risk taking and competition revisited." The Journal of finance 60, no. 3 (2005): 1329-1343.
Boyd, John H., and Edward C. Prescott. "Financial intermediary-coalitions." Journal of Economic theory 38, no. 2 (1986): 211-232.
 Broecker, Thorsten. "Credit-worthiness tests and interbank competition." Econometrica: Journal of the Econometric Society (1990): 429-452.
Cetorelli, Nicola. "Real effects of bank competition." Journal of Money, Credit and banking (2004): 543-558.
Chan, Yuk-Shee, Stuart I. Greenbaum, and Anjan V. Thakor. "Information reusability, competition and bank asset quality." Journal of Banking & Finance 10, no. 2 (1986): 243-253.
Choi, Sungho, and Iftekhar Hasan. "Bank privatization and convergence of performance: International evidence." Journal of Financial Research 34, no. 2 (2011): 387-410.
Dermine, Jean. "Deposit rates, credit rates and bank capital: the Klein-Monti model revisited." Journal of Banking & Finance 10, no. 1 (1986): 99-114.
Diamond, Douglas W. "Financial intermediation and delegated monitoring." The review of economic studies 51, no. 3 (1984): 393-414.
Guriev, Sergei, and William Megginson. "Privatization: What have we learned?" In Annual World Bank Conference on Development Economics—Regional 2007: Beyond Transition, pp. 249-96. Washington, DC: World Bank, 2007.
Hammami, Yosra, and Adel Boubaker. "Ownership structure and bank risk-taking: Empirical evidence from the Middle East and North Africa." International Business Research 8, no. 5 (2015): 271.
Heydari, Mohammad Reza, and Sayed Mohammad Fatemi Varzaneh. "The Financial Performance Analysis of Private Banks in Islamic Republic of Iran in Comparison With Selected Islamic Banks of Persian Gulf Region." Quarterly Journal of Islamic Finance and Banking Studies 2, no. 3 (2016): 33-62.
Hidalgo, César A., and Ricardo Hausmann. "The building blocks of economic complexity." Proceedings of the national academy of sciences 106, no. 26 (2009): 10570-10575.
Keeley, Michael C. "Deposit insurance, risk, and market power in banking." The American economic review (1990): 1183-1200.
Levine, Ross. "Financial development and economic growth: views and agenda." Journal of economic literature 35, no. 2 (1997): 688-726.
Littlechild, S. C., and M. E. Beesley. "The regulation of privatized monopolies in the United Kingdom." Rand Journal of Economics 20, no. 3 (1989): 454-472.
Marcus, Alan J. "Deregulation and bank financial policy." Journal of banking & finance 8, no. 4 (1984): 557-565.
Matutes, Carmen, and Xavier Vives. "Imperfect competition, risk taking, and regulation in banking." European economic review 44, no. 1 (2000): 1-34.
Megginson, William L. "The economics of bank privatization." Journal of Banking & Finance 29, no. 8-9 (2005): 1931-1980.
Megginson, William L. The financial economics of privatization. Oxford University Press on Demand, 2005.
Miera, David Martinez, and Rafael Repullo. "Does Competition Reduce the Risk of Bank Failure?" The Review of Financial Studies 23, no. 10 (2010): 3639-3661.
Mundell, Robert A. "The monetary dynamics of international adjustment under fixed and flexible exchange rates." The Quarterly Journal of Economics 74, no. 2 (1960): 227-257.
North, Douglass C. ": Institutions, Institutional Change and Economic Performance. Cambridge Univeristy Press." (1990).
North, Douglass C. Understanding the process of economic change. Princeton university press, 2010.
Ostrom, Elinor. "Doing institutional analysis digging deeper than markets and hierarchies." In Handbook of new institutional economics, pp. 819-848. Springer, Boston, MA, 2005.
Persson, Torsten, and Guido Tabellini. "Designing institutions for monetary stability." In Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy, vol. 39, pp. 53-84. North-Holland, 1993.
Petersen, Mitchell A., and Raghuram G. Rajan. "The effect of credit market competition on lending relationships." The Quarterly Journal of Economics 110, no. 2 (1995): 407-443.
Ramakrishnan, Ram TS, and Anjan V. Thakor. "Information reliability and a theory of financial intermediation." The Review of Economic Studies 51, no. 3 (1984): 415-432.
Repullo, Rafael. "Capital requirements, market power, and risk-taking in banking." Journal of financial Intermediation 13, no. 2 (2004): 156-182.
Schaeck, Klaus, Martin Cihak, and Simon Wolfe. "Are competitive banking systems more stable?." Journal of Money, Credit and banking 41, no. 4 (2009): 711-734.
Schwartz, Gerd. "Privatization: Possible lessons from the Hungarian case." World Development 19, no. 12 (1991): 1731-1736.
Shahiki Tash, Mohammad Nabi, and Zohreh Abyari. "Evaluation of the Efficiency of Privatized Banks in terms of Article 44 of Islamic Republic of Iran Constitution before and after Privatization." Quarterly Journal of Islamic Finance and Banking Studies 2, no. 3 (2016): 1-31.
Smith, Bruce D. "Private information, deposit interest rates, and the ‘stability’of the banking system." Journal of Monetary Economics 14, no. 3 (1984): 293-317.
Tari, Fathollah, Teymour Mohammadi, Abbas Shakeri, and Mohsen Fadavi. "Privatization in the Banking System and its Impact on the Profitability Indices." Journal of Money and Economy 12, no. 4 (2017): 359-378.
Veljanovski, Cento G., and Mark Bentley. Selling the state: Privatisation in Britain. Weidenfeld & Nicolson, 1988.
Wen, Wen. "Ownership structure and banking performance: New evidence in China." Universitat Autònoma de Barcelona Departament D’economia de L’empresa 24 (2010): 674-712.
Williamson, Oliver E. "The new institutional economics: taking stock, looking ahead." Journal of economic literature 38, no. 3 (2000): 595-613.
Williamson, Oliver E. "The economics of governance." American Economic Review 95, no. 2 (2005): 1-18.
Williamson, Stephen D. "Costly monitoring, loan contracts, and equilibrium credit rationing." The Quarterly Journal of Economics 102, no. 1 (1987): 135-145.
Yao, Shujie, and Chunxia Jiang. "Banking reform and efficiency in China: 1995-2008." Available at SSRN 1601230 (2010).

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 دی 1400
  • تاریخ بازنگری: 03 اسفند 1400
  • تاریخ پذیرش: 03 اسفند 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار