رابطه ترس از شکست و خودناتوان‌سازی در ورزشکاران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم رفتاری و شناختی در ورزش، دانشکده علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دکتری، گروه رشد و تکامل و یادگیری حرکتی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد، گروه علوم رفتاری و شناختی در ورزش، دانشکده علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

ترس از شکست یکی از عوامل فعال‌سازی الگوهای غیر­انطباقی بوده و خودناتوان‏ سازی از زیرمجموعه‏ های این الگوها است. خودناتوان‏ سازی سازه‌ای است که افراد به کمک آن از عزت نفس خود در موقعیت ‏های مخاطره ‏آمیز محافظت می‏ کنند. هدف از این پژوهش، بررسی رابطه ترس از شکست با خودناتوان ‏سازی در دانشجویان ورزشکار بود. روش پژوهش حاضر، توصیفی-پیماشی و طرح پژوهش همبستگی است. بدین منظور 245 دانشجوی ورزشکار (113 زن و 132 مرد) عضو تیم‏های ملی و دانشگاهی از بین دانشگاه‏ های شهر تهران به روش نمونه‏ گیری در دسترس انتخاب شده و به پرسش‏نامه ‏های ترس از شکست و خودناتوان ­سازی پاسخ دادند. نتایج رگرسیون خطی چندگانه نشان داد که ترس از دست دادن علاقه افراد مهم و ترس از داشتن آینده نامعلوم می‏تواند به طور معنی‏ داری خودناتوان‏ سازی را پیش‏ بینی کند. همچنین، بر اساس آزمون t مستقل، مردان در مقایسه با زنان و به طور مشابه ورزشکاران انفرادی در مقایسه با ورزشکاران تیمی ترس از تجربه شرم و خجالت، ترس از دست دادن علاقه افراد مهم و به طور کلی ترس از شکست بیشتری را تجربه کردند. به‏ علاوه، ورزشکاران انفردای در مقایسه با ورزشکاران تیمی به طور معنی ‏داری ترس از کاهش عزت نفس بیشتری را تجریه کردند. در مجموع، یافته ­های پژوهش حاضر تائیدی بر نقش سازه ترس از شکست در پیش ­بینی راهبردهای خود­ناتوان ­سازی در شرایط عملکردی خاص نظیر ورزش است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات