ECONOMICAL IMPACTS OF THE LETTER REVOLUTION ON ISTANBUL BOOKSTORES
Niyazi Çiçek, Nurhan KabakulakThe alphabet revolution, which took place in Turkey in 1928, brought about profound changes in the religious, educational and cultural life of the Turkish society, and had a significant impact on the printing houses. This effect seems to be in the form of financial difficulties at the same time as psychological at the beginning. It is argued that these difficulties cannot be exaggerated, considering that an intense publication activity has been launched after the revolution known as the alphabet change. However, considering the news in the newspapers and the reports prepared by the bookstores, it seems that the results of the revolution were not as it was said at the time. After the change, publications with the Arabic-letters turned into a waste paper and Latin letters for new books are not immediately supplied. These problems have put the people who deal with publishing the book in a difficult situation. These difficulties have led some bookstores to face the risk of closing down, some to get under debt and a few to go to compulsory partnership. When the results are taken into consideration, how the printing houses are influenced by the Revolution stands as a subject worth investigating. This study is limited to Istanbul bookstores. The subject covered by the documentary analysis method has been researched by evaluating the archive documents and examining the printed works. The following results have been reached in this study: The fund of Istanbul bookstores was seriously decreased by the leftover of books with Arabic letters. Because of the government’s inability to help, the printing houses have been overwhelmed by these difficulties and they had to borrow money from the banks. In particular sold books have been returned by later change of the original letter order. Because of all the reasons, printing houses have been seen to suffer great damage. They sometimes asked the government for help in compensating their losses.
HARF DEVRİMİ’NİN İSTANBUL KİTAPÇILARINA EKONOMİK ETKİLERİ
Niyazi Çiçek, Nurhan Kabakulak1928 yılında Türkiye’de gerçekleştirilen Harf Devrimi, Türk toplumunun dini, eğitim ve kültürel yaşamına köklü değişiklikler getirirken, basımevlerini de önemli ölçüde etkilemiştir. Bu etkinin, ilk başlarda psikolojik olması kadar aynı zamanda mali açıdan güçlükler çekilmesi şeklinde olduğu görülmektedir. Yazı değişikliği olarak bilinen Devrim’in ardından yayın faaliyetinin arttığı göz önünde bulundurularak, bu güçlüklerin büyütülemeyeceği ileri sürülmektedir. Fakat, gazetelerde çıkan haberler ve kitapçıların hazırladıkları raporlar dikkate alındığında, sonucun hiç de söylendiği gibi olmadığı düşünülmektedir. Değişiklikten sonra Arap harfli yayınlar bir anda hurdaya dönüşmüş ve yeni kitap baskıları için Latin harfleri hemen temin edilememiştir. Bu problemler, kitap basımıyla uğraşanları zor duruma düşürmüştür. Yaşanan bu güçlükler, bazı kitapçıların kapanma riskiyle yüz yüze kalmasına, bir kısmının borç yükü altına girmesine ve birkaçının da zorunlu ortaklığa gitmesine neden olmuştur. Sonuçlar göz önünde bulundurulduğunda, basımevlerinin Devrim’den nasıl etkilendikleri, incelenmeye değer bir konu olarak karşımızda durmaktadır. Bu çalışma, İstanbul kitapçılarıyla sınırlandırılmıştır. Belgesel analiz metoduyla ele alınan konu, arşiv vesikaları değerlendirilerek ve basılı eserler irdelenerek araştırılmıştır. Çalışmada şu sonuçlara ulaşılmıştır: Arap harfli kitapların satılamayıp elde kalması, İstanbul kitapçılarının sermayesini ciddi oranda azaltmıştır. Hükümetin yardım edememesinden dolayı, bu zorluklar karşısında basımevleri darboğaza düşmüşler ve bankalardan kredi almak zorunda kalmışlardır. Başta belirlenen harf düzeninin daha sonra tadilata uğramasıyla, satılan kitaplar iade edilmiştir. Tüm bu sebepler yüzünden basımevlerinin büyük zarara uğradıkları görülmüştür. Zararlarının telafisi için zaman zaman Devletten yardım talebinde bulunmuşlardır.
