„Bramy uniwersytetu otwarte dla klas pracujących!” Powojenna przebudowa imaginarium społecznego i projekt uniwersytetu socjalistycznego
PDF

Słowa kluczowe

uniwersytet socjalistyczny
prasa
nowe kadry
imaginarium społeczne
powojnie

Jak cytować

Zysiak, A. (2016). „Bramy uniwersytetu otwarte dla klas pracujących!” Powojenna przebudowa imaginarium społecznego i projekt uniwersytetu socjalistycznego. Nauka I Szkolnictwo Wyższe, 47(1(47), 53–86. https://doi.org/10.14746/nsw.2016.1.3

Abstrakt

Każdy zryw modernizacyjny musi zakładać mobilizację do jego realizacji. Tak też było podczas odbudowy kraju po 1945 r. i budowaniu nowego socjalistycznego uniwersytetu. Przyjmując tezę o rewolucji społecznej, mającej miejsce w Polsce po 1939 r., zakładałam, że zmiana ta miała przynieść konsekwencje w przebudowie imaginarium społecznego oraz wykreowania pragnień edukacyjnych wśród klas pracujących. Horyzont pojęciowy uległ nieodwracalnej zmianie. Wspólne rozumienie spraw, zestaw horyzontów oczekiwań, typów idealnych i wiedza o naszej relacji do świata i innych grup uległy daleko idącym przekształceniom, tak w wyniku wojny, jak i powojennej odbudowy. Jaką rolę w nowej konstelacji pojęć odgrywały uniwersytety? Jakie obowiązki i przywileje przypisywano w prasie codziennej profesorom, studentom, ale także klasom pracującym i ogółowi społeczeństwa? Artykuł przedstawia analizę powojennej prasy codziennej nie jako narzędzie propagandy, ale język rekonstrukcji znaczeń. Rozbudzano pragnienia edukacyjne i poszerzano horyzont oczekiwań tych, dla których wcześniej edukacja, szczególnie na wyższym poziomie, była niewyobrażalna.

https://doi.org/10.14746/nsw.2016.1.3
PDF

Bibliografia

Anderson, B., O’Gorman R. (1997). Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Kraków: Znak.

Bell, A. (1991). The Language of News Media. Oxford: Blackwell.

Bińko, B. (2001). Skąd przychodzili, dokąd zmierzali... aspiranci pierwszego rocznika Instytutu Kształcenia Kadr Naukowych przy KC PZPR. W: T. Szarot (red.). Komunizm: ideologia, system, ludzie. Warszawa: Neriton.

Curry, J.L. (1990). Poland’s Journalists: Professionalism and Politics. Soviet and East European Studies 66. Cambridge - New York: Cambridge University Press.

Garbowski, Ch. (2012). Imaginarium w kulturze popularnej. W: J.P. Hudzik, J . Kłos, Ch.

Garbowski (red.). Charlesa Taylora wizja nowoczesności: rekonstrukcje i interpretacje. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf.

Grabham, E., Cooper, D., Krishnadas, J., Herman, D. (2008). Intersectionality and Beyond: Law, Power and the Politics of Location. London - New York: Routledge.

Howarth, D.R., Norval, A.J., Stavrakakis Y. (2000). Discourse Theory and Political Analysis: Identities, Hegemonies, and Social Change. Manchester - New York: Manchester University Press.

Kochanowicz, J . (2000). ZMP w terenie: stalinowska próba modernizacji opornej rzeczywistości. Warszawa: Trio.

Leder, A. (2014). Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej. Warszawa: Wyd. Krytyki Politycznej.

Mautner, G. (2010). Language and the Market Society: Critical Reflections on Discourse and Dominance. London: Routledge.

Narodowy Plebiscyt Pokoju PKF 22/51. b.d. Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej. http://www.repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/7846 [11.09.2016].

Nowak, W.M. (2008). Spór o nowoczesność w poglądach Charlesa Taylora i Alasdaira MacIntyre’a: analiza krytyczna. Rzeszów: Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Piskała, K., Zysiak, A. (2013). Świątynia nauki, fundament demokracji czy fabryka specjalistów?

Praktyka Teoretyczna, 3(9), http://www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr9_2013_Po_kapitalizmie/11.Piskala,Zysiak.pdf [11.09.2016].

Spodenkiewicz, P. (2008). Sprawa Marii Tyrankiewiczówny. W: J . Żelazko (red.). Rok 1945 w Łodzi: studia i szkice. Łódź: IPN.

Szczepański, J . (1963). Socjologiczne zagadnienia wyższego wykształcenia. Warszawa: PWN.

Taylor, Ch. (2004). Modern Social Imaginaries. Durham: Duke University Press.

Taylor, Ch. (2007). A Secular Age. Cambridge, Mass: Belknap Press of Harvard University Press.

Taylor, Ch. (2010). Nowoczesne imaginaria społeczne. Kraków: Znak.

Taylor, Ch. (2012). Źródła podmiotowości: narodziny tożsamości nowoczesnej. Tłum. M. Gruszczyński. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.

Zysiak, A. (2015). Science for Modernization: Between a Captive and Egalitarian University - The University of Lodz, 1945-1952. Science in Context. 28 (2): 215-236.