Samenvatting
Keizer E, Maassen I, Smits M, Giesen P. Verminderen van zorgconsumptie op huisartsenposten. Huisarts Wet 2014;57(10):510-4.
Doel
Op huisartsenposten (HAP’s) is de werkdruk hoog en stijgen de kosten sterk, terwijl de helft van de hulpvragen uiteindelijk weinig urgent blijkt. Het is dus belangrijk aanknopingspunten te zoeken om de zorgconsumptie op HAP’s – en daarmee de werkdruk en de kosten – in de hand te houden.
Methode
Wij voerden een crosssectioneel vragenlijstonderzoek uit onder een aselecte steekproef van 800 huisartsen.
Resultaten
Van de 428 respondenten (53,5%) bevestigde 86,5% dat de werkdruk op de HAP is toegenomen en was 91,8% van mening dat de zorgconsumptie kan worden teruggedrongen. Volgens de huisartsen zijn de belangrijkste redenen om bij een laagurgente klacht niet op de eigen huisarts te wachten de 24-uurs maatschappij (75,4%), ongerustheid of angst (65,8%) en de laagdrempelige toegang tot de HAP (60,1%). Een grote meerderheid van de respondenten (83,9%) vond dat de telefonische triage strenger kan: te veel patiënten met laagurgente hulpvragen krijgen een consult of visite. De meest effectieve maatregelen om de zorgconsumptie te verminderen zijn volgens de respondenten: een eigen bijdrage van de patiënt, strengere triage en een grotere rol voor de telefoonarts. Minder effectief, maar even wenselijk, zijn patiëntenvoorlichting, betere telefonische bereikbaarheid van de huisartsenpraktijk, spreekuurtijd reserveren om patiënten dezelfde dag te zien en terugkoppeling van gegevens over de zorgconsumptie op HAP’s naar praktijken en triagisten.
Conclusie
Het overgrote deel van de ondervraagde huisartsen acht maatregelen noodzakelijk om de zorgconsumptie op HAP’s te verminderen. Het invoeren van een eigen bijdrage, strengere triage en een grotere rol voor de telefoonarts verdienen nader onderzoek, met aandacht voor het effect op de zorgconsumptie en de patiëntveiligheid.
Abstract
Keizer E, Maassen I, Smits M, Giesen P. How to control the use of primary care out-of-hours services? Huisarts Wet 2014;57(10):510-4.
Aim
Primary care out-of-hours services have a high workload and costs are increasing, but half of all contacts are of low urgency. It is important to look for ways to control the use of these services, and thereby the workload and costs.
Method
Cross-sectional survey study among a random sample of 800 general practitioners.
Results
Of the 428 respondents (53.5%), 86.5% confirmed that their workload had increased and 91.8% thought that the number of patient contacts could be reduced. They considered the main reasons why people with low urgency symptoms attended these services rather than wait to see their own GP to be the 24-hour society (75.4%), worry or anxiety 65.8%), and a low barrier to contact the service (60.1%). Many GPs (83.9%) believed that telephone triage (triage nurse and system) in part contributes to the high use of out-of hours services: too many patients with non-urgent problems are given a consultation. Measures that were believed both desirable and effective to reduce the number of patient contacts were a financial contribution from the patient, stricter triage, and a greater role for the telephone doctor in handling low-urgency cases. Patient education, improved telephone accessibility of daytime general practices, more possibilities for same-day appointments, and feedback of health consumption to practices and triage nurses were also considered desirable, but less effective.
Conclusion
Most GPs believe that steps should be taken to reduce the use of out-of-hours services, such as introducing a financial contribution from the patient, stricter triage, and a greater role for the telephone doctor. Further research is needed to examine the impact and safety of these strategies.
Literatuur
Giesen P, Smits M, Huibers L, Grol R, Wensing M. (2011) Quality of after-hours primary care in the Netherlands: a narrative review. Ann Intern Med 155:108–113
Van Uden CJ, Giesen PH, Metsemakers JF, Grol RP. (2006) Development of out-of-hours primary care by general practitioners (GPs) in The Netherlands: from small-call rotations to large-scale GP cooperatives. Fam Med 38:565–569
Vereniging Huisartsenposten Nederland (VHN). Benchmarkbulletin 2012. Utrecht: VHN, 2013.
Wammes J, Verhoef L, Westert G, Assendelft P, Jeurissen P, Faber M. Onnodige zorg in de Nederlandse gezondheidszorg, gezien vanuit het perspectief van de huisarts. Nijmegen: Celsus, 2013
Giesen P, Mokkink H, Ophey G, Drijver R, Grol R, Van den Bosch W. (2005) Hoe urgent is de gepresenteerde morbiditeit op de Centrale Huisartsenpost? Huisarts Wet 48:207–210
Smits M, Keizer E, Huibers L, Giesen P. (2012) Ervaringen van huisartsen op de huisartsenpost. Huisarts Wet 55:102–105
College voor zorgverzekeringen (CVZ). Zorgcijfers, huisartsenzorg: Avond-, nacht-, en weekenddiensten 2008 t/m 2012. Zorginstituut Nederland, 2013. www.zorgcijfersdatabank.nl, geraadpleegd augustus 2013
Smits M, Lenos M, Giesen P. (2014) Zorgconsumptie op huisartsenposten. Huisarts Wet 57:13–7
Giesen P, Hammink A, Mulders A, Oude Bos A. (2009) Te snel naar de huisartsenpost: ‘Spoedbeleving’ van patiënt amper te beïnvloeden. Med Contact 64:239–242
Heikens BA, Hogervorst SL, De Groot MM, Van Steenbergen C, Bosveld HEP, De Haan J. Avondspreekuur (2002) vloek of zegen? Huisarts Wet 45:598–600
Verheij R, Van den Hoogen H. (2006) Vooral kinderen op de huisartsenpost. Huisarts Wet 49:23–3
Schers H, Borghuis M. Huisartsenpost geen tweede keus. Med Contact 2007:35:1391.
Keizer E, Peters Y, Smits M, Giesen P. Motieven van patiënten met laag urgente klachten die contact zoeken met de huisartsenpost. Nijmegen: Nederlands Kennisnetwerk Spoedzorg, IQ healthcare, Radboudumc, 2013
Peters Y, Smits M, Giesen P. Zorgconsumptie op de huisartsenpost: wat is de samenhang met huisarts- en praktijkkenmerken? Nijmegen: Nederlands Kennisnetwerk Spoedzorg, IQ healthcare, Radboudumc, 2013
Giesen P, Ferwerda R, Tijssen R, Mokkink H, Drijver R, Van den Bosch W et al. (2007) Safety of telephone triage in general practitioner cooperatives: do triage nurses correctly estimate urgency? Qual Saf Health Care 16:181–184
Derkx HP, Rethans JJ, Muijtjens AM, Maiburg BH, Winkens R, Van Rooij HG et al. (2008) Quality of clinical aspects of call handling at Dutch out of hours centres: cross sectional national study. BMJ 337:a126–4
Huibers L, Keizer E, Giesen P, Grol R, Wensing M. (2012) Nurse telephone triage: good quality associated with appropriate decisions. Fam Pract 29:547–552
Huizinga J, Nobel H. (2012) Enquête HuisartsVandaag wijst uit: Huisartsen willen eigen bijdrage HAP. Med Contact 67:1544–1546
Ruys P Resultaten onderzoek Bezuinigingen in de Gezondheidszorg 2012, ZorgKiezer.nl. Amsterdam: Zorgkiezer.nl, 2012. http://blog.zorgkiezer.nl/zorgverzekeringen/resultaten-onderzoek-bezuinigingen-in-de-gezondheidszorg-2012-zorgkiezer-nl, geraadpleegd augustus 2014
Brabers A, Reitsma M. (2013) Minder naar de huisarts bij eigen bijdrage. Huisarts Wet 56:18–7
Reitsma-van Rooijen M, De Jong J. (2010) Betalen voor de SEH schrikt af. Med Contact 65:1479–1481
Giesen P, Halink D. (2007) Smeerolie van de huisartsenpost: Patiënten en hulpverleners tevreden over regiearts. Med Contact 62:371–373
Van Hassel DTP, Kenens RJ. Cijfers uit de registratie van huisartsen. Peiling 2012. Utrecht: Nivel, 2013.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Radboudumc, Scientific Institute for Quality of Healthcare (IQ healthcare), Postbus 9101, 114 IQ healthcare, 6500 HB Nijmegen: E. Keizer MSc, junior onderzoeker; I. Maassen MSc, basisarts; dr. M. Smits, postdoc onderzoeker; dr. P. Giesen, huisarts, projectleider onderzoek spoedzorg • Correspondentie: ellen.keizer@radboudumc.nl • Mogelijke belangenverstrengeling: niets aangegeven.
About this article
Cite this article
Keizer, E., Maassen, I., Smits, M. et al. Verminderen van zorgconsumptie op huisartsenposten. HUISARTS WETENSCHAP 57, 510–514 (2014). https://doi.org/10.1007/s12445-014-0263-y
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-014-0263-y