Ethiek van zorg aan het einde van het leven

Samenvatting

Welke ethische begrippenkaders kunnen ons helpen bij onze reflectie op de praktijkvoorbeelden van zorg aan het einde van het leven? Die vraag brengt ons bij de normatieve ruggengraat van deze studie. Eerst geven we aan wat ethiek is en onderscheiden drie typen ethiek. Een model dat het beste van die typen in zich verenigt is de theorie van Beauchamp en Childress, die vier medisch-ethische principes benoemen. Deze worden afzonderlijk toegelicht en met casuïstiek geïllustreerd. In dit hoofdstuk zien we dan ook dat er verschillende aanvliegroutes bestaan om na te denken over goede zorg: de gevolgenethiek streeft vooral naar een zo groot mogelijk effect in termen van geluk en welzijn; de plichtethiek wijst op het belang van grenzen en principes; en de deugdethiek streeft naar goede houdingen en karakters. Geen van die drie aspecten kan in de zorg gemist worden. Om ze dan ook niet tegen elkaar uit te spelen, stellen Beauchamp en Childress voor om te werken met vier breed gedeelde principes: weldoen, niet schaden, respect voor autonomie en rechtvaardigheid. Deze principes en met name het schuren van deze principes in de praktijk kunnen ons helpen te bezien wanneer er licht zit tussen geleverde palliatieve zorg en geslaagde palliatieve zorg.