Skip to main content
Top

2016 | OriginalPaper | Hoofdstuk

9. Begeleiding en behandeling bij verslavingsproblematiek

Auteurs : H. Kisjes, C. A. G. Verbrugge, C. A. J. de Jong

Gepubliceerd in: Psychiatrie voor de sociaal werker

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Het gebruik van psychoactieve stoffen is eeuwenoud, wijdverspreid en ruim geaccepteerd. Voor de meeste mensen is het gebruik ervan onschuldig.
Literatuur
go back to reference APA (American Psychiatric Associaton). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Fifth edition. Washington: American Psychiatric Association, 2013. APA (American Psychiatric Associaton). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Fifth edition. Washington: American Psychiatric Association, 2013.
go back to reference Beer H de, Glind G van de. Multidisciplinaire richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol. Utrecht: Trimbos-instituut, 2009. Beer H de, Glind G van de. Multidisciplinaire richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol. Utrecht: Trimbos-instituut, 2009.
go back to reference Berridge KC, Robinson TE, Aldridge JW. Dissecting components of reward: ‘liking’, ‘wanting’, and learning. Curr Opin Pharmacol. 2009;9(1):65-73.CrossRef Berridge KC, Robinson TE, Aldridge JW. Dissecting components of reward: ‘liking’, ‘wanting’, and learning. Curr Opin Pharmacol. 2009;9(1):65-73.CrossRef
go back to reference Clarke DM, Kissane DW. (2002). Demoralization: its phenomenology and importance. Aust N Z J Psychiatry 2002;36;733-742.CrossRef Clarke DM, Kissane DW. (2002). Demoralization: its phenomenology and importance. Aust N Z J Psychiatry 2002;36;733-742.CrossRef
go back to reference Dom G, Dijkhuizen A, Hoorn B (red). Handboek dubbele diagnose. Utrecht: de Tijdstroom, 2013. Dom G, Dijkhuizen A, Hoorn B (red). Handboek dubbele diagnose. Utrecht: de Tijdstroom, 2013.
go back to reference Emmelkamp PG, Vedel E. Treatments for alcohol and drug abuse: a practitioners’ guide to theory, methods, and practice. New York: Routledge, 2006. Emmelkamp PG, Vedel E. Treatments for alcohol and drug abuse: a practitioners’ guide to theory, methods, and practice. New York: Routledge, 2006.
go back to reference Engel GL. The clinical application of the biopsychosocial model. Am J Psychiatry 1980;137:535-44. Engel GL. The clinical application of the biopsychosocial model. Am J Psychiatry 1980;137:535-44.
go back to reference Fuentes-Merillas L de, Roozen HG. Community reinforcement approach en contingency management. In: Schippers G, Smeerdijk M, Merkx M (red). Handboek cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken. Utrecht: Perspectief, 2014: hoofdstuk 18. Fuentes-Merillas L de, Roozen HG. Community reinforcement approach en contingency management. In: Schippers G, Smeerdijk M, Merkx M (red). Handboek cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken. Utrecht: Perspectief, 2014: hoofdstuk 18.
go back to reference Graaf R de, Have M ten, Dorsselaer S van. De psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking; NEMESIS-2: opzet en eerste resultaten, Utrecht: Trimbos-instituut, 2010. Graaf R de, Have M ten, Dorsselaer S van. De psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking; NEMESIS-2: opzet en eerste resultaten, Utrecht: Trimbos-instituut, 2010.
go back to reference Griffiths MD. A ‘components’ model of addiction within a biopsychosocial framework. J Subst Use. 2005;10(4):191-97.CrossRef Griffiths MD. A ‘components’ model of addiction within a biopsychosocial framework. J Subst Use. 2005;10(4):191-97.CrossRef
go back to reference Hendriks V, Spijkerman R, et al. Richtlijn ADHD en middelengebruik bij adolescenten. Utrecht: Perspectief, 2014. Hendriks V, Spijkerman R, et al. Richtlijn ADHD en middelengebruik bij adolescenten. Utrecht: Perspectief, 2014.
go back to reference Higgins ST, Silverman K, Heil SH. Contingency management in substance abuse treatment. New York: Guilford Press, 2007. Higgins ST, Silverman K, Heil SH. Contingency management in substance abuse treatment. New York: Guilford Press, 2007.
go back to reference Höppener PE, Godschalx-Dekker JA, Wetering BJM van de. Gedwongen opname bij stoornissen in of door het gebruik van middelen. Tijdschr Psychiatr 2013;55(4):269-77. Höppener PE, Godschalx-Dekker JA, Wetering BJM van de. Gedwongen opname bij stoornissen in of door het gebruik van middelen. Tijdschr Psychiatr 2013;55(4):269-77.
go back to reference Jagt L. Onvrijwillige hulpverlening. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2010.CrossRef Jagt L. Onvrijwillige hulpverlening. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2010.CrossRef
go back to reference Jong CAJ de. Chronisch verslaafd: de therapeut, de patiënt en de ziekte [inaugurele rede]. Nijmegen: NISPA, 2006. Jong CAJ de. Chronisch verslaafd: de therapeut, de patiënt en de ziekte [inaugurele rede]. Nijmegen: NISPA, 2006.
go back to reference Jong CAJ de, Hoek AFM van, Jongerhuis M. Verantwoord ontgiften: ambulante en intramurale detoxificatie bij stoornissen door psychoactieve stoffen. Utrecht: GGZ Nederland, 2005. Jong CAJ de, Hoek AFM van, Jongerhuis M. Verantwoord ontgiften: ambulante en intramurale detoxificatie bij stoornissen door psychoactieve stoffen. Utrecht: GGZ Nederland, 2005.
go back to reference Kamal R, Dijkstra BAG, Jong CAJ de. Protocol GHB detoxificatie in klinische setting: practice-based aanbevelingen voor de detoxificatie van patiënten met een stoornis in het gebruik van GHB. Nijmegen: NISPA, 2012. Kamal R, Dijkstra BAG, Jong CAJ de. Protocol GHB detoxificatie in klinische setting: practice-based aanbevelingen voor de detoxificatie van patiënten met een stoornis in het gebruik van GHB. Nijmegen: NISPA, 2012.
go back to reference Karch SB. Drug abuse handbook. Boca Raton: CRC Press, by Taylor & Francis Group, 2007. Karch SB. Drug abuse handbook. Boca Raton: CRC Press, by Taylor & Francis Group, 2007.
go back to reference Knapen LJM, Gogh MT van, Carpentier PJ, et al. ‘Niet met methadon alleen’, een klinisch epidemiologisch onderzoek naar psychiatrische comorbiditeit en comorbide verslaving bij opiaatafhankelijke patiënten in een ambulante methadonbehandeling. Sint Oedenrode: Novadic-Kentron, 2007. Knapen LJM, Gogh MT van, Carpentier PJ, et al. ‘Niet met methadon alleen’, een klinisch epidemiologisch onderzoek naar psychiatrische comorbiditeit en comorbide verslaving bij opiaatafhankelijke patiënten in een ambulante methadonbehandeling. Sint Oedenrode: Novadic-Kentron, 2007.
go back to reference Koob GF, Le Moal M. Drug addiction, dysregulation of reward, and allostasis. Neuropsychopharmacology 2001;24(2):97-129.CrossRef Koob GF, Le Moal M. Drug addiction, dysregulation of reward, and allostasis. Neuropsychopharmacology 2001;24(2):97-129.CrossRef
go back to reference Laar MW van, Ooyen-Houben MMJ, Cruts AAN, et al. Nationale Drug Monitor, Jaarbericht 2013-2014. Utrecht: Trimbos-instituut, 2014. Laar MW van, Ooyen-Houben MMJ, Cruts AAN, et al. Nationale Drug Monitor, Jaarbericht 2013-2014. Utrecht: Trimbos-instituut, 2014.
go back to reference Longabaugh R, Morgenstern J. Cognitive-behavioral coping-skills therapy for alcohol dependence: current status and future directions. Alcohol Res Hlth 1999;23:78-85. Longabaugh R, Morgenstern J. Cognitive-behavioral coping-skills therapy for alcohol dependence: current status and future directions. Alcohol Res Hlth 1999;23:78-85.
go back to reference Lowinson JH, Ruiz P, Strain,C, et al. Substance abuse, a comprehensive textbook. Fifth edition. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2011. Lowinson JH, Ruiz P, Strain,C, et al. Substance abuse, a comprehensive textbook. Fifth edition. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2011.
go back to reference Megchelen P van, Pronk E. Het Programma Verslaving: van wetenschap tot zorg op straat. Den Haag: Programma Verslaving, ZonMw, 2006. Megchelen P van, Pronk E. Het Programma Verslaving: van wetenschap tot zorg op straat. Den Haag: Programma Verslaving, ZonMw, 2006.
go back to reference Meyers RJ, Smith JE. Clinical guide to alcohol treatment: the community reinforcement approach. New York: The Guilford Press, 1995. Meyers RJ, Smith JE. Clinical guide to alcohol treatment: the community reinforcement approach. New York: The Guilford Press, 1995.
go back to reference Miller WR, Rollnick S. Motiverende gespreksvoering. Gorinchem: Ekklesia, 2005. Miller WR, Rollnick S. Motiverende gespreksvoering. Gorinchem: Ekklesia, 2005.
go back to reference Mueser KT, Noordsy DL, Drake RE, et al. Integrated treatment for dual disorders: a guide to effective practice. New York: Guilford Press, 2003. Mueser KT, Noordsy DL, Drake RE, et al. Integrated treatment for dual disorders: a guide to effective practice. New York: Guilford Press, 2003.
go back to reference Oosteren A, Roomer A. Alcoholafhankelijkheid bij ongemotiveerde patiënten behandeld na een rechterlijke machtiging. Tijdschr Psychiatr 2012;54(10);889-92. Oosteren A, Roomer A. Alcoholafhankelijkheid bij ongemotiveerde patiënten behandeld na een rechterlijke machtiging. Tijdschr Psychiatr 2012;54(10);889-92.
go back to reference Prochaska O, DiClemente CC. Toward a comprehensive model of change. In: Miller WR, Heather N (red). Treating addictive behaviors: processes of change. New York: Plenum, 1986:3-27.CrossRef Prochaska O, DiClemente CC. Toward a comprehensive model of change. In: Miller WR, Heather N (red). Treating addictive behaviors: processes of change. New York: Plenum, 1986:3-27.CrossRef
go back to reference Roozen HG, Wiersema H, Strietman M, et al. Development and psychometric evaluation of the pleasant activities list. Am J Addict 2008;17(5):422-35.CrossRef Roozen HG, Wiersema H, Strietman M, et al. Development and psychometric evaluation of the pleasant activities list. Am J Addict 2008;17(5):422-35.CrossRef
go back to reference Rutten R, Geudens I, Hendriks V, et al. Een visie op verslaving en verslavingszorg: focus op preventie en herstel. Amersfoort: GGZ Nederland, 2013. Rutten R, Geudens I, Hendriks V, et al. Een visie op verslaving en verslavingszorg: focus op preventie en herstel. Amersfoort: GGZ Nederland, 2013.
go back to reference Schippers GM, Broekman TG, Buchholz A. MATE 2.0: handleiding en protocol. Nijmegen: Beta Boeken, 2007. Schippers GM, Broekman TG, Buchholz A. MATE 2.0: handleiding en protocol. Nijmegen: Beta Boeken, 2007.
go back to reference Sobell MB, Sobell LC. Stepped care as a heuristic approach to the treatment of alcohol problems. J Consulting Clin Psychol 2000;68:573-9.CrossRef Sobell MB, Sobell LC. Stepped care as a heuristic approach to the treatment of alcohol problems. J Consulting Clin Psychol 2000;68:573-9.CrossRef
go back to reference Stel J van de. Canon. Verslaving: wat elke professional over verslaving moet weten. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2007. Stel J van de. Canon. Verslaving: wat elke professional over verslaving moet weten. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2007.
go back to reference Tielemans LIG, Jong CAJ de. Richtlijn voor casemanagers in de verslavingszorg: resultaten scoren. Utrecht: GGZ Nederland, 2007. Tielemans LIG, Jong CAJ de. Richtlijn voor casemanagers in de verslavingszorg: resultaten scoren. Utrecht: GGZ Nederland, 2007.
go back to reference Timmer H, Plooy A. Weten over leven: ervaringskennis van mensen met langdurige psychische aandoeningen. Amsterdam: SWP, 2009. Timmer H, Plooy A. Weten over leven: ervaringskennis van mensen met langdurige psychische aandoeningen. Amsterdam: SWP, 2009.
go back to reference Vandereycken W, Hoogduin CAL, Emmelkamp PMG. Handboek psychopathologie, deel 2. Derde herziene druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2006. Vandereycken W, Hoogduin CAL, Emmelkamp PMG. Handboek psychopathologie, deel 2. Derde herziene druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2006.
go back to reference Volkow ND, Fowler JS, Wang GJ. The addicted human brain viewed in the light of imaging studies: brain circuits and treatment strategies. Neuropharmacology 2004;47(Suppl 1):3-13.CrossRef Volkow ND, Fowler JS, Wang GJ. The addicted human brain viewed in the light of imaging studies: brain circuits and treatment strategies. Neuropharmacology 2004;47(Suppl 1):3-13.CrossRef
go back to reference Weert GH de, Schellekens AFA, Dijkstra BAG, et al. Detoxificatie van patiënten met GHB afhankelijkheid, Tijdschr Psychiatr 2013;55(11):885-890. Weert GH de, Schellekens AFA, Dijkstra BAG, et al. Detoxificatie van patiënten met GHB afhankelijkheid, Tijdschr Psychiatr 2013;55(11):885-890.
go back to reference Weert-van Oene GH de, Holsbeek TB, Verbrugge CAG, et al. Dubbele diagnose: leren door monitoring. Vijf jaar evalueren van dubbele diagnose klinieken in Nederland. Nijmegen: NISPA, 2013. Weert-van Oene GH de, Holsbeek TB, Verbrugge CAG, et al. Dubbele diagnose: leren door monitoring. Vijf jaar evalueren van dubbele diagnose klinieken in Nederland. Nijmegen: NISPA, 2013.
go back to reference Wijnen A. EHBO bij overmatig gebruik van alcohol, drugs en medicijnen. Sint Oedenrode: Novadic-Kentron, 2005. Wijnen A. EHBO bij overmatig gebruik van alcohol, drugs en medicijnen. Sint Oedenrode: Novadic-Kentron, 2005.
go back to reference Wisselink DJ, Kuipers WGT, Mol A. Kerncijfers verslavingszorg 2013. Houten: Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem, Stichting Informatie Voorziening Zorg, 2014. Wisselink DJ, Kuipers WGT, Mol A. Kerncijfers verslavingszorg 2013. Houten: Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem, Stichting Informatie Voorziening Zorg, 2014.
go back to reference Besauw van A. Van verslaving naar herstel! Free Musketeers, 2013. Besauw van A. Van verslaving naar herstel! Free Musketeers, 2013.
go back to reference Brood X. De sprong: in memoriam Herman Brood. Amsterdam: Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 2002. Brood X. De sprong: in memoriam Herman Brood. Amsterdam: Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 2002.
go back to reference Bruggen M van de. U haalt de veertig niet. Zoetermeer: Free Musketeers, 2013. Bruggen M van de. U haalt de veertig niet. Zoetermeer: Free Musketeers, 2013.
go back to reference Brugman R, Jagt W. Twee wit en een halfje bruin: de bijzondere vriendschap tussen agent en verslaafde. Eindhoven: Boekmakers BV, 2012. Brugman R, Jagt W. Twee wit en een halfje bruin: de bijzondere vriendschap tussen agent en verslaafde. Eindhoven: Boekmakers BV, 2012.
go back to reference Calis M, Kisjes H. Socialbesitas. Sociale media: van vertier tot verslaving. Middelbeers: InnoDoks, 2013. Calis M, Kisjes H. Socialbesitas. Sociale media: van vertier tot verslaving. Middelbeers: InnoDoks, 2013.
go back to reference Chrifi A. Strijd van een vreemde. Groningen: PAMAC, 2008. Chrifi A. Strijd van een vreemde. Groningen: PAMAC, 2008.
go back to reference Collem R van. Heroïne godverdomme. Utrecht: Kosmos uitgevers, 2014. Collem R van. Heroïne godverdomme. Utrecht: Kosmos uitgevers, 2014.
go back to reference Craze R. Mijn laatste sigaret! Het dagboek van een verstokte roker die zijn verslaving overwon. Oosterhout: Deltas, 2006. Craze R. Mijn laatste sigaret! Het dagboek van een verstokte roker die zijn verslaving overwon. Oosterhout: Deltas, 2006.
go back to reference Derks P. Heroïne, het dorpje Stigma. Zoetermeer: Free Musketeers, 2010. Derks P. Heroïne, het dorpje Stigma. Zoetermeer: Free Musketeers, 2010.
go back to reference Egmond E. Kieft. Voetbal International. Gouda: WPG uitgevers, 2014. Egmond E. Kieft. Voetbal International. Gouda: WPG uitgevers, 2014.
go back to reference Engelbertink M, Ouden R den, Engelbertink I. Het blijven toch je ouders: ervaringsverhalen van kinderen van verslaafde ouders. Amsterdam: Harcourt Assessment BV, 2004. Engelbertink M, Ouden R den, Engelbertink I. Het blijven toch je ouders: ervaringsverhalen van kinderen van verslaafde ouders. Amsterdam: Harcourt Assessment BV, 2004.
go back to reference Fallada, H. De drinker. Amsterdam: Uitgeverij Cossee BV, 2012. Fallada, H. De drinker. Amsterdam: Uitgeverij Cossee BV, 2012.
go back to reference Franse A. Coke. Amsterdam: De Bezige Bij, 2005. Franse A. Coke. Amsterdam: De Bezige Bij, 2005.
go back to reference Haafkens JA, Smit M. Even slikken. Amsterdam: Aksant uitgeverij, 1998. Haafkens JA, Smit M. Even slikken. Amsterdam: Aksant uitgeverij, 1998.
go back to reference Herder L. Chloor en kaviaar. Valkenburg: Lemmens, 2009. Herder L. Chloor en kaviaar. Valkenburg: Lemmens, 2009.
go back to reference Jasperse-van Leeuwen R. Lieve Mark… Zoetermeer: Free Musketeers, 2006. Jasperse-van Leeuwen R. Lieve Mark… Zoetermeer: Free Musketeers, 2006.
go back to reference Jong M. Help ik (ver)zuip. Alphen aan den Rijn: Top In De Regio, 2008. Jong M. Help ik (ver)zuip. Alphen aan den Rijn: Top In De Regio, 2008.
go back to reference Kisjes H. 0%, acht niet drinkende verhalen van alcoholisten. Rotterdam: Trichis, 2006. Kisjes H. 0%, acht niet drinkende verhalen van alcoholisten. Rotterdam: Trichis, 2006.
go back to reference Kisjes H, Mijland E. It’s all in the games. Middelbeers: InnoDoks, 2009. Kisjes H, Mijland E. It’s all in the games. Middelbeers: InnoDoks, 2009.
go back to reference Kisjes H, Mijland E. Gamen en autisme. Middelbeers: InnoDoks, 2011. Kisjes H, Mijland E. Gamen en autisme. Middelbeers: InnoDoks, 2011.
go back to reference Kok G, Hansen R. Cokepunt. Eindhoven: Boekmakers BV, 2008. Kok G, Hansen R. Cokepunt. Eindhoven: Boekmakers BV, 2008.
go back to reference Lewis M. Memoires van een verslaafd brein. Amsterdam: Maven Publishing, 2013. Lewis M. Memoires van een verslaafd brein. Amsterdam: Maven Publishing, 2013.
go back to reference Linde L. Verslaafd, ervaringsverhalen van (ex-)verslaafden, familie en hulpverleners. Maarssen: Elsevier, 2000. Linde L. Verslaafd, ervaringsverhalen van (ex-)verslaafden, familie en hulpverleners. Maarssen: Elsevier, 2000.
go back to reference Lucas J. Een ander mens, relaties met alcohol. Amsterdam: SWP, 2002. Lucas J. Een ander mens, relaties met alcohol. Amsterdam: SWP, 2002.
go back to reference Mohren R. Tonic: (non-)alcoholische roman. J.M. Meulenhoff, 2015. Mohren R. Tonic: (non-)alcoholische roman. J.M. Meulenhoff, 2015.
go back to reference Oudshoorn E. Meesterknecht: de biografie van Gert Jakobs. Voetbal International. Gouda: WPG uitgevers, 2012. Oudshoorn E. Meesterknecht: de biografie van Gert Jakobs. Voetbal International. Gouda: WPG uitgevers, 2012.
go back to reference Platenkamp C, Witte A de, Bos J. FAS kinderen. Amsterdam: Uitgeverij Reuring, 2013. Platenkamp C, Witte A de, Bos J. FAS kinderen. Amsterdam: Uitgeverij Reuring, 2013.
go back to reference Ruitenbeek R, Wijnstein V. Het leven van een drugskoerier. Schoorl: Conserve, 2003. Ruitenbeek R, Wijnstein V. Het leven van een drugskoerier. Schoorl: Conserve, 2003.
go back to reference Rutten R, Geudens I, Hendriks V, et al. Een visie op verslaving en verslavingszorg: focus op preventie en herstel. Amersfoort: GGZ Nederland, 2013. Rutten R, Geudens I, Hendriks V, et al. Een visie op verslaving en verslavingszorg: focus op preventie en herstel. Amersfoort: GGZ Nederland, 2013.
go back to reference Schaapman K. Zonder moeder. Amsterdam: Uitgeverij Maarten Muntinga, 2005. Schaapman K. Zonder moeder. Amsterdam: Uitgeverij Maarten Muntinga, 2005.
go back to reference Slegers T. Andy van der Meiden. Voetbal International. Gouda: WPG uitgevers, 2012. Slegers T. Andy van der Meiden. Voetbal International. Gouda: WPG uitgevers, 2012.
go back to reference Spreeuw B. Dat jij nog leeft… Het levensverhaal van Rooie Bram internaatsjongen, ripdealer, preventiewerker. Amsterdam: Buijten en Schipperheijn BV, 2012. Spreeuw B. Dat jij nog leeft… Het levensverhaal van Rooie Bram internaatsjongen, ripdealer, preventiewerker. Amsterdam: Buijten en Schipperheijn BV, 2012.
go back to reference Stein Y. Stoppen met blowen. De mythen, de gevaren en je laatste joint. Amsterdam: Nieuw Amsterdam, 2010. Stein Y. Stoppen met blowen. De mythen, de gevaren en je laatste joint. Amsterdam: Nieuw Amsterdam, 2010.
go back to reference Voskuil B. Dakloos. Amsterdam: Uitgeverij L.J. Veen, 1999. Voskuil B. Dakloos. Amsterdam: Uitgeverij L.J. Veen, 1999.
go back to reference Vries V de. Vechtlust: het bizarre leven van de international Fernando Ricksen. Voetbal International. Gouda: WPG uitgevers, 2013. Vries V de. Vechtlust: het bizarre leven van de international Fernando Ricksen. Voetbal International. Gouda: WPG uitgevers, 2013.
go back to reference Weerman A, Kisjes H. Studeren onder invloed. Amsterdam: SWP, 2013. Weerman A, Kisjes H. Studeren onder invloed. Amsterdam: SWP, 2013.
go back to reference Wijne M. Nou nog eentje dan. Amsterdam: Nieuw Amsterdam, 2011. Wijne M. Nou nog eentje dan. Amsterdam: Nieuw Amsterdam, 2011.
go back to reference Winehouse A. Amy, mijn dochter. Amsterdam: A.W. Bruna VIP, 2012. Winehouse A. Amy, mijn dochter. Amsterdam: A.W. Bruna VIP, 2012.
go back to reference Ykema J. Pikstart, verslaving en comeback van een hypersprinter. Amsterdam: Atlas, 2009. Ykema J. Pikstart, verslaving en comeback van een hypersprinter. Amsterdam: Atlas, 2009.
go back to reference Zeldenrust A. (2015). Landgoed van verlangen: persoonlijke verhalen achter een verslaving. Friese Pers Boekerij Uitgeverij Noordboek, 2015. Zeldenrust A. (2015). Landgoed van verlangen: persoonlijke verhalen achter een verslaving. Friese Pers Boekerij Uitgeverij Noordboek, 2015.
Metagegevens
Titel
Begeleiding en behandeling bij verslavingsproblematiek
Auteurs
H. Kisjes
C. A. G. Verbrugge
C. A. J. de Jong
Copyright
2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1247-4_9