Öz
Bu çalışma hemşirelik öğrencilerinin klinik öğretimde yaşadıkları etik sorunları belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nicel araştırma desenlerinden tarama deseni kullanılmıştır. Çalışmanın ulaşılabilir evrenini bir şehirde bulunan tek devlet üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesi son sınıf hemşirelik bölümü öğrencileri oluşturmuştur. Bu çalışmada evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmış ve örneklem seçimine gidilmeden 229 öğrenci ile çalışma tamamlanmıştır. Çalışmada veriler öğrenci tanıtım formu ve “Hemşirelikte Klinik Öğretimde Etik Sorunlar Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler ilk olarak betimsel, daha sonra çıkarıma dayalı istatistik yoluyla analiz edilmiştir. Hemşirelik intörn öğrencilerinin %50,7’si klinik öğretimde etik sorun yaşadığını belirtmiştir. Öğrencilerin etik sorun yaşama durumlarına yönelik ölçek toplam puanları ile yaş, cinsiyet, klinik uygulama alanı ve etik sorun yaşama durumları karşılaştırıldığında yaş grupları ve klinik uygulama alanı açısından anlamlı sonuç bulunamazken, cinsiyet ve etik sorun yaşama durumuna göre ölçek puanlarının istatistiksel olarak anlamlı (p<0,05) olduğu belirlenmiştir. Hemşirelik öğrencilerinin klinik ortamda yaşadıkları etik sorunların üstesinden gelebilmeleri için öğrencilerin müfredatlarında yer alan meslek etiği derslerinin öğrencilerin etik akıl yürütme becerilerini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı olacak şekilde düzenlenmesi önerilebilir. Araştırmanın daha büyük örneklem gruplarıyla ve çok merkezli karşılaştırmalı yöntemler ile yürütülmesi, öğrenciler adına daha etkili sonuçlara ulaşılması ve etik sorun kaynaklarına ve daha sonraki çözüm arayışlarına öncülük etmesi için önerilebilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. İbrahimoğlu, Ö, Mersin, S. ve Saray Kılıç, H. (2019). “Hemşirelik Eğitim Müfredatı ve Öğrenme Çıktıları”. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 9 (1), 12-16.
- 2. Ateş, N, Güçlüel, Y, Pirecioğlu, M, Güngörmüş, E. ve Yıldırım, A. (2017). “İntörn Klinik Uygulama Programına Yönelik İntörn Hemşire, Rehber Hemşire ve Klinik Sorumlu Hemşiresinin Görüş ve Önerileri”. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 19 (3), 1-11.
- 3. Callister, L.C, Luthy, K.E, Thompson, P. and Memmott, R.J. (2009). “Ethical Reasoning in Baccalaureate Nursing Students”. Nursing Ethics, 16 (4), 499-510.
- 4. Cameron, M.E, Schaffer, M. and Park, H.A. (2001). “Nursing Students’ Experience of Ethical Problems and Use of Ethical Decision-Making Models”. Nursing Ethics, 8 (5), 432-447.
- 5. Polat, Ş, Ayyıldız Erkan, H, Çınar, G. ve Afşar Doğrusöz, L. (2018). “Bir Üniversite Hastanesinde Klinik Uygulama Yapan Öğrenci Hemşirelerin Uygulama Alanlarına Yönelik Görüşleri”. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 5 (2), 64-74.
- 6. Yılmaz, M, Çetin, Ç, Egelioğlu Çetişli, N, Ünsal Avdal E. ve Tokem, Y. (2018). “Hemşirelik Öğrencilerinin ve Hemşirelerin İntörnlüğe İlişkin Görüşleri”. Pamukkale Tıp Dergisi, 11 (3), 329-336.
- 7. Dinç, L. and Görgülü, R.S. (2002). “Teaching Ethics in Nursing”. Nursing Ethics, 9 (3), 259-268.
- 8. Göçmen Baykara, Z, Çalışkan, N. ve Karadağ, A. (2014) “Vaka Analiz Yönteminin Hemşirelik Öğrencilerinin Etik Sorun Değerlendirme Becerilerine Etkisi”. International Journal of Human Sciences, 11 (1), 236-255.
- 9. Woods, M. (2005). “Nursing Ethics Education: Are We Really Delivering the Good(s)?”. Nursing Ethics, 12 (1), 5-18. https://doi.org/ 10.1191/0969733005ne754oa.
- 10. Şentürk Erenel, A, Dal, Ü, Kutlutürkan, S. ve Vural, G. (2008). “Hemşirelik Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin ve Hemşirelerin İntörnlük Uygulamasına İlişkin Görüşleri”. Sağlık Bilim Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16-25.
- 11. Gül, Ş. (2017). “Patricia Benner: Hemşirelik Uygulamalarında Bakım, Klinik Tecrübe ve Etik”. In: A. Karadağ, N. Çalışkan, Z. Göçmen Baykara (Ed.). Hemşirelik Teorileri ve Modelleri (678-698). İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık.
- 12. Akın Korhan, E, Ceylan, B, Üstün, Ç. ve Kırşan M. (2018). “Hemşirelik Öğrencileri Gözüyle Klinik Alanda Etik Sorunlar”. Ege Tıp Dergisi, 57 (2), 75-81.
- 13. Akıncı, N. ve Çelebi, C. (2019). “Cerrahi Hemşireliğinde Etik İlkeler”. Social Sciences Studies Journal, 5 (29), 272-277. http://doi.org/10.26449/sssj.1225
- 14. Fraenkel, J.R, Wallen, N.E. and Hyun, H.H. (2018). “How to Design and Evaluate Research in Education”. New York: McGraw-Hill.
- 15. Uysal Toraman, A, Bayık Temel, A, Kalkım, A. ve Erkin Balyacı, Ö. (2013). “Klasik ve Entegre Eğitim Modeli ile Öğrenim Gören Hemşirelik Öğrencilerinin Araştırmaya Yönelik Tutum ve Farkındalıkları”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6 (3), 132-138.
- 16. Kırşan, M. (2019). Hemşirelikte Klinik Öğretimde Etik Sorunlar Ölçeği Geliştirme. Yüksek Lisans Tezi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- 17. Gümüşler Başaran, A. (2020). “Hemşirelik Bölümü Son Sınıf Öğrencilerinin İntörnlük Uygulamasında Karşılaştığı Sorunlar, Tutumları ve Etik Açıdan Değerlendirmeleri”. Eurasian Journal of Health Sciences, 3 (3),177-183.
- 18. Iacobucci, T.A, Daly, B.J, Lindell, D. and Griffin, M.Q. (2013). “Professional Values, Self-Esteem and Ethical Confidence of Baccalaureate Nursing Students”. Nursing Ethics, 20 (4), 479-490.
- 19. Sarı, D, Baysal, E, Güneş Çelik, G. and Eser, İ. (2018). “Ethical Decision Making Levels of Nursing Students”. Pakistan Journal of Medical Sciences, 34 (3), 724-729.
- 20. Park, H.A, Cameron, M.E, Han, S.S, Ahn, S.H, Oh, H.S. and Kim, K.U. (2003). “Korean Nursing Students’ Ethical Problems and Ethical Decision Making”. Nursing Ethics, 10 (6), 638-653.
- 21. Haahr, A, Norlyk, A, Martinsen, B. and Dreyer, P. (2020). “Nurses Experiences of Ethical Dilemmas: A Review”. Nursing Ethics, 27 (1), 258-272.
- 22. Yıldırım, G. ve Kadıoğlu, S. (2007). “Etik ve Tıp Etiği Temel Kavramları”. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 29 (2), 7-12.
- 23. Küçük, S, Uysal, N, Çakırer Çalbayram, N, Kahriman, İ, Altundağ, S. ve Gönenç, İ. (2017). “Hemşirelik Öğrencilerinin Etik Karar Verme Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (3), 157-162.
- 24. Özyer, K. ve Azizoğlu, Ö. (2010). “Demografik Deği̇şkenlerin Ki̇şi̇leri̇n Eti̇k Tutumları Üzeri̇ndeki Etki̇leri̇”. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (2), 59-84.
- 25. Salar, A.R, Zare, S. and Sharifzadeh, E. (2016) “The Survey of Nursing Students’ Ethical Sensitivity”. Biology and Medicine, 8 (5), 1-4.
- 26. Bayrak Aykan, E, Eren Fidancı, B. ve Yıldız D. (2019). “Hemşirelik Öğrencilerinde Ahlaki Olgunluk ve Etik Duyarlılığın Değerlendirilmesi”. SBÜ Hemşirelik Dergisi, 1 (2), 84-91.
Öz
This study was conducted to determine the ethical problems experienced by nursing students in clinical teaching. This study designed as descriptive survey study. The accessible population of the study consisted of the senior nursing students of the health sciences faculty of the only state university in a city. In this study, it was tried to reach the whole universe and the study was completed with 229 students without selecting the sample. Data were collected using the student description form and “the Scale of Ethical Problems in Clinical Teaching in Nursing”. The data obtained from the study were analyzed by descriptive and inferential statistics. 50.7% of nursing senior students stated that they had ethical problems in clinical teaching.When comparing the total scores of the scale regarding the students' experiencing ethical problems with age, gender, clinical application area and ethical problems, no significant results were found in terms of age groups and clinical practice, while the scale scores were statistically significant (p<0.05). In order for nursing students to overcome the ethical problems they experience in the clinical environment, it can be suggested that the professional ethics courses in the curriculum of the students should be arranged in a way that will help the students to maximize their ethical reasoning skills. Conducting the study with larger sample groups and multi-center comparative methods can be suggested to reach more effective results on behalf of students and lead ethical problem resources and later studies seeking solutions.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. İbrahimoğlu, Ö, Mersin, S. ve Saray Kılıç, H. (2019). “Hemşirelik Eğitim Müfredatı ve Öğrenme Çıktıları”. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 9 (1), 12-16.
- 2. Ateş, N, Güçlüel, Y, Pirecioğlu, M, Güngörmüş, E. ve Yıldırım, A. (2017). “İntörn Klinik Uygulama Programına Yönelik İntörn Hemşire, Rehber Hemşire ve Klinik Sorumlu Hemşiresinin Görüş ve Önerileri”. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 19 (3), 1-11.
- 3. Callister, L.C, Luthy, K.E, Thompson, P. and Memmott, R.J. (2009). “Ethical Reasoning in Baccalaureate Nursing Students”. Nursing Ethics, 16 (4), 499-510.
- 4. Cameron, M.E, Schaffer, M. and Park, H.A. (2001). “Nursing Students’ Experience of Ethical Problems and Use of Ethical Decision-Making Models”. Nursing Ethics, 8 (5), 432-447.
- 5. Polat, Ş, Ayyıldız Erkan, H, Çınar, G. ve Afşar Doğrusöz, L. (2018). “Bir Üniversite Hastanesinde Klinik Uygulama Yapan Öğrenci Hemşirelerin Uygulama Alanlarına Yönelik Görüşleri”. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 5 (2), 64-74.
- 6. Yılmaz, M, Çetin, Ç, Egelioğlu Çetişli, N, Ünsal Avdal E. ve Tokem, Y. (2018). “Hemşirelik Öğrencilerinin ve Hemşirelerin İntörnlüğe İlişkin Görüşleri”. Pamukkale Tıp Dergisi, 11 (3), 329-336.
- 7. Dinç, L. and Görgülü, R.S. (2002). “Teaching Ethics in Nursing”. Nursing Ethics, 9 (3), 259-268.
- 8. Göçmen Baykara, Z, Çalışkan, N. ve Karadağ, A. (2014) “Vaka Analiz Yönteminin Hemşirelik Öğrencilerinin Etik Sorun Değerlendirme Becerilerine Etkisi”. International Journal of Human Sciences, 11 (1), 236-255.
- 9. Woods, M. (2005). “Nursing Ethics Education: Are We Really Delivering the Good(s)?”. Nursing Ethics, 12 (1), 5-18. https://doi.org/ 10.1191/0969733005ne754oa.
- 10. Şentürk Erenel, A, Dal, Ü, Kutlutürkan, S. ve Vural, G. (2008). “Hemşirelik Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin ve Hemşirelerin İntörnlük Uygulamasına İlişkin Görüşleri”. Sağlık Bilim Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16-25.
- 11. Gül, Ş. (2017). “Patricia Benner: Hemşirelik Uygulamalarında Bakım, Klinik Tecrübe ve Etik”. In: A. Karadağ, N. Çalışkan, Z. Göçmen Baykara (Ed.). Hemşirelik Teorileri ve Modelleri (678-698). İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık.
- 12. Akın Korhan, E, Ceylan, B, Üstün, Ç. ve Kırşan M. (2018). “Hemşirelik Öğrencileri Gözüyle Klinik Alanda Etik Sorunlar”. Ege Tıp Dergisi, 57 (2), 75-81.
- 13. Akıncı, N. ve Çelebi, C. (2019). “Cerrahi Hemşireliğinde Etik İlkeler”. Social Sciences Studies Journal, 5 (29), 272-277. http://doi.org/10.26449/sssj.1225
- 14. Fraenkel, J.R, Wallen, N.E. and Hyun, H.H. (2018). “How to Design and Evaluate Research in Education”. New York: McGraw-Hill.
- 15. Uysal Toraman, A, Bayık Temel, A, Kalkım, A. ve Erkin Balyacı, Ö. (2013). “Klasik ve Entegre Eğitim Modeli ile Öğrenim Gören Hemşirelik Öğrencilerinin Araştırmaya Yönelik Tutum ve Farkındalıkları”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6 (3), 132-138.
- 16. Kırşan, M. (2019). Hemşirelikte Klinik Öğretimde Etik Sorunlar Ölçeği Geliştirme. Yüksek Lisans Tezi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- 17. Gümüşler Başaran, A. (2020). “Hemşirelik Bölümü Son Sınıf Öğrencilerinin İntörnlük Uygulamasında Karşılaştığı Sorunlar, Tutumları ve Etik Açıdan Değerlendirmeleri”. Eurasian Journal of Health Sciences, 3 (3),177-183.
- 18. Iacobucci, T.A, Daly, B.J, Lindell, D. and Griffin, M.Q. (2013). “Professional Values, Self-Esteem and Ethical Confidence of Baccalaureate Nursing Students”. Nursing Ethics, 20 (4), 479-490.
- 19. Sarı, D, Baysal, E, Güneş Çelik, G. and Eser, İ. (2018). “Ethical Decision Making Levels of Nursing Students”. Pakistan Journal of Medical Sciences, 34 (3), 724-729.
- 20. Park, H.A, Cameron, M.E, Han, S.S, Ahn, S.H, Oh, H.S. and Kim, K.U. (2003). “Korean Nursing Students’ Ethical Problems and Ethical Decision Making”. Nursing Ethics, 10 (6), 638-653.
- 21. Haahr, A, Norlyk, A, Martinsen, B. and Dreyer, P. (2020). “Nurses Experiences of Ethical Dilemmas: A Review”. Nursing Ethics, 27 (1), 258-272.
- 22. Yıldırım, G. ve Kadıoğlu, S. (2007). “Etik ve Tıp Etiği Temel Kavramları”. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 29 (2), 7-12.
- 23. Küçük, S, Uysal, N, Çakırer Çalbayram, N, Kahriman, İ, Altundağ, S. ve Gönenç, İ. (2017). “Hemşirelik Öğrencilerinin Etik Karar Verme Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (3), 157-162.
- 24. Özyer, K. ve Azizoğlu, Ö. (2010). “Demografik Deği̇şkenlerin Ki̇şi̇leri̇n Eti̇k Tutumları Üzeri̇ndeki Etki̇leri̇”. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (2), 59-84.
- 25. Salar, A.R, Zare, S. and Sharifzadeh, E. (2016) “The Survey of Nursing Students’ Ethical Sensitivity”. Biology and Medicine, 8 (5), 1-4.
- 26. Bayrak Aykan, E, Eren Fidancı, B. ve Yıldız D. (2019). “Hemşirelik Öğrencilerinde Ahlaki Olgunluk ve Etik Duyarlılığın Değerlendirilmesi”. SBÜ Hemşirelik Dergisi, 1 (2), 84-91.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Aralık 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 11 Sayı: 4 |
