Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/jol.2020.007   IUP :10.26650/jol.2020.007    Tam Metin (PDF)

Tarihî Sözlüklerin Tanım ve Tanıklarında Metinlerarasılık

Ezgi Aslan

Sözlüklerin her biri kendinden önce yazılan sözlüklerden etkilendiği gibi kendinden sonra yazılacak sözlükleri de etkiler. Sözlükler aynı ya da benzer amaç için önceden yazılmış sözlüklerle benzer dil malzemesini ve yapıları kullanırlar. Edebiyattaki metinlerarasılıkta her bir söylem başka bir söylemi yeniler ve her edebî metin de önceki metinleri az çok tekrar eder. Sözlükleri derleyenler de diğer sözlüklerdeki çalışmalardan belirli ölçüde yararlanırlar. Sözlüklerde metinlerarasılığın düzeyinin ne olacağı, bir sözlüğün diğer sözlüklerden ne kadar etkilenebileceği ya da sözlüklerde neyin ‘metinlerarasılık’ ve neyin ‘telif hakkı’ ile ilgili olacağı konusunda kesin bir görüş bulunmamaktadır. Bu konuyla ilgili çalışmalar daha çok telif hakkı ve etikle ilgilidir. Bu çalışmada, sözlüklerdeki tanım ya da tanıkların birbirine benzemesi ya da yeni bir sözlük hazırlanırken önceki sözlüklerin tanım ya da tanıklarının bire bir ya da kısmen kopyalanmasının bir telif sorunu olup olmadığı, benzerliklerin ya da aynılıkların metinlerarasılık olarak kabul edilip edilemeyeceği konusu tartışılacak ve konu, tarihî sözlüklerden hareketle eş zamanlı olarak Eser-i Şevket adlı tarihî sözlük özelinde irdelenecektir.

DOI :10.26650/jol.2020.007   IUP :10.26650/jol.2020.007    Tam Metin (PDF)

Intertextuality on The Definitions and Examples of Historical Dictionaries

Ezgi Aslan

Each dictionary affects those to be written thereafter , as well as being influenced by those written before. Dictionaries use similar language materials. In literary texts each discourse gives way to the next , and, to a greater or lesser degree, every literary text repeats what has previously been written. There is no definite opinion on the level of intertextuality between dictionaries, on the extent to which a dictionary can be influenced by other dictionaries, nor on what 'intertextuality' in dictionaries is, and what is related to 'copyright'. Studies related to this topic are typically more concerned with copyright and ethics. This study deals with issues such as the extent to which definitions in dictionaries are similar to each other, the timing of the preparation of a new dictionary, whether the copying – in whole or in part - of individual definitions given in previous dictionaries is a copyright issue, and whether similarities or differences should be accepted as intertextuality. This subject will be examined from the perspective of historical dictionaries. 


PDF Görünüm

Referanslar

  • Âhterî, M. E. (2009), Ahterî-i Kebîr (Haz. Ahmet Kırkkılıç, Yusuf Sancak). Ankara: TDK. google scholar
  • Aksoy, Ö. Â. (1955), Mütercim Âsım’a Dair Notlar, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi C. 5 S. 50, ss. 101-103. google scholar
  • Aktulum, K. (2000), Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi. google scholar
  • Alparslan, Y. & Alıcı, L. (2015), Eser-i Şevket-Tıpkıbasım. Kahramanmaraş: Noya Medya. google scholar
  • Âsım, M. (2000), Terceme-i Burhân-ı Kâtı (Haz. Derya Örs, Mürsel Öztürk). Ankara: TDK. google scholar
  • Âsım, M. (2013), el-Okyânûsu’l-Basît fî Tercemeti’l-Kâmûsu’l-Muhît (Haz. Mustafa Koç, Eyyüp Tanrıverdi). İstanbul: Yazma Eserler Kurumu. google scholar
  • Aslan, E. (2017), Sözlükbilimsel İnceleme Yöntemi: Eser-i Şevket Örneği, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, S. 12/30, ss. 35-70. google scholar
  • Atkins, S. & Rundell, M. (2008), The Oxford Guide to Practical Lexicography. New York: Oxford Press. google scholar
  • Burchfield, R. W. (1984), Dictionaries New and Old: Who Plagiarises, Whom, Why and When?, Encounter, C: 63, No: 3, ss. 11-21. google scholar
  • Dinçer, Ş. (2011), Sözlükbirimlerin Oluşturulmasına Metinlerarası İlişkiler Bağlamında Bir Bakış Denemesi, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, No: 4, ss. 31-39. google scholar
  • Gökter Gençer, B. (2018), Tek Dilli Genel Sözlüklerde Tanım, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara. google scholar
  • Güneş, M. (2014), Mustafa Ahterî Efendi ve Ahterî-i Kebîr Adlı Sözlüğü Üzerine, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Kütahya Özel Sayısı Kasım 2014, ss. 33-38. google scholar
  • Hausmann, F. J. (1989), Dictionary Criminality. F.J. Hausmann et all (eds.) ss. 97-101. google scholar
  • Karslı, İ. (2000), Mütercim Ahmet Asım Efendi ve Arap Lügatçiliğindeki Yeri, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Erzurum. google scholar
  • Kilgarriff, A. (2013), Using Corpora as Data Sources for Dictionaries, The Bloomsbury Companion to Lexicography, Editor: E. H. Jackson, Bloomsbury Publication, London, ss. 77-96. google scholar
  • Mehmed Şevket es-Seyyid (1851), Eser-i Şevket. İstanbul: Matbaa-i Amire. google scholar
  • Plett, H. F. (1991), Intertextuality. New York: Walter de Gruyter. google scholar
  • Spears, R. A. (1987), Piracy in Argot Dictionaries, Dictionaries, No: 9, ss. 124-132. google scholar
  • Sütçü, T. (2013), Türkçe Sözlükçülük Tarihinde Mütercim Âsım ve Kâmûs Tercümesi, Tarih Okulu Dergisi, No: 16, ss. 541-553. google scholar
  • Svensén, B. (2009), A Handbook of Lexicography (The Theory and Practice of Dictionary-Making). New York: Cambridge University Press. google scholar
  • Vankulu Mehmed Efendi (2014), Vankulu Lügati, (Haz. Mustafa Koç, Eyyüp Tanrıverdi). İstanbul: Yazma Eserler Kurumu. google scholar
  • Williams, J. (1992), The Question of Plagiarism and Breach of Copyright in the Dictionary-Making Process (with particular reference to the UK), Euralex ‘92 Proceedings, Tampere, Department of Translation Studies, University of Tampere, Department of Translation Studies, Tampere. google scholar
  • Zgusta, L. (1971), Manual of Lexicography. Walter de Gruyter. google scholar
  • Zgusta, L. (1988), Copying in Lexicography: Monier Williams Sanskrit Dictionary and Other Cases, Lexicographica International Annual, No: 4, ss. 145-164. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Aslan, E. (2020). Tarihî Sözlüklerin Tanım ve Tanıklarında Metinlerarasılık. Dilbilim Dergisi, 0(35), 15-26. https://doi.org/10.26650/jol.2020.007


AMA

Aslan E. Tarihî Sözlüklerin Tanım ve Tanıklarında Metinlerarasılık. Dilbilim Dergisi. 2020;0(35):15-26. https://doi.org/10.26650/jol.2020.007


ABNT

Aslan, E. Tarihî Sözlüklerin Tanım ve Tanıklarında Metinlerarasılık. Dilbilim Dergisi, [Publisher Location], v. 0, n. 35, p. 15-26, 2020.


Chicago: Author-Date Style

Aslan, Ezgi,. 2020. “Tarihî Sözlüklerin Tanım ve Tanıklarında Metinlerarasılık.” Dilbilim Dergisi 0, no. 35: 15-26. https://doi.org/10.26650/jol.2020.007


Chicago: Humanities Style

Aslan, Ezgi,. Tarihî Sözlüklerin Tanım ve Tanıklarında Metinlerarasılık.” Dilbilim Dergisi 0, no. 35 (Apr. 2024): 15-26. https://doi.org/10.26650/jol.2020.007


Harvard: Australian Style

Aslan, E 2020, 'Tarihî Sözlüklerin Tanım ve Tanıklarında Metinlerarasılık', Dilbilim Dergisi, vol. 0, no. 35, pp. 15-26, viewed 25 Apr. 2024, https://doi.org/10.26650/jol.2020.007


Harvard: Author-Date Style

Aslan, E. (2020) ‘Tarihî Sözlüklerin Tanım ve Tanıklarında Metinlerarasılık’, Dilbilim Dergisi, 0(35), pp. 15-26. https://doi.org/10.26650/jol.2020.007 (25 Apr. 2024).


MLA

Aslan, Ezgi,. Tarihî Sözlüklerin Tanım ve Tanıklarında Metinlerarasılık.” Dilbilim Dergisi, vol. 0, no. 35, 2020, pp. 15-26. [Database Container], https://doi.org/10.26650/jol.2020.007


Vancouver

Aslan E. Tarihî Sözlüklerin Tanım ve Tanıklarında Metinlerarasılık. Dilbilim Dergisi [Internet]. 25 Apr. 2024 [cited 25 Apr. 2024];0(35):15-26. Available from: https://doi.org/10.26650/jol.2020.007 doi: 10.26650/jol.2020.007


ISNAD

Aslan, Ezgi. Tarihî Sözlüklerin Tanım ve Tanıklarında Metinlerarasılık”. Dilbilim Dergisi 0/35 (Apr. 2024): 15-26. https://doi.org/10.26650/jol.2020.007



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim01.07.2020
Kabul20.07.2020
Çevrimiçi Yayınlanma31.10.2020

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.