LİSE ÖĞRENCİLERİNİN MİZAH KULLANIM DURUMLARI İLE ÖZNEL İYİ OLUŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Özet

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin mizah kullanım durumları ile öznel iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, katılımcıların özel iyi oluş düzeyleri ve mizah kullanım durumları; cinsiyet ve okul türü olmak üzere çeşitli bağımsız değişkenler açısından ele alınmıştır. İlişkisel tarama modeli niteliğindeki araştırmanın örneklemini, 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılında Erzincan il merkezinde yer alan değişik liselerde öğrenim gören 217 kız, 112 erkek olmak üzere toplam 329 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada, veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, Ergenlikte Mizah Ölçeği ve Ergen Öznel İyi Oluşu Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS-22 paket programı ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinden önce yapılan yapılan normallik testinde, verilerin normal dağılım göstermemesi nedeniyle parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Araştırmadan elde dilen bulgularda, ergenlerin mizah kullanımları ile cinsiyet ve okul türleri arasında; öznel iyi oluş düzeyleri ile cinsiyetleri arasında herhangi bir ilişki olmadığı görülürken; ergenlerin öznel iyi oluş düzeyleri ile okul türü arasında sosyal bilgiler lisesi öğrencilerinin lehine manidar bir ilişki olduğu bulunmuştur. Ayrıca araştırma sonuçlarına göre ergenlerin mizahın alt boyutlarından olan bilişsel ve psikolojik alanlardaki mizah kullanımları onların öznel iyi oluşlarını anlamlı bir şekilde yordamaktadır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre mizahın günlük hayatta etkili bir şekilde kullanılması bireylerin hem bilişsel, sosyal ve psikolojik gelişimlerini hem de onların öznel iyi oluş düzeylerini olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Araştırma sonuçları ilgili literatür ışığında tartışılarak önerilerde bulunulmuştur.