ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN MİZAH TARZLARININ PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ DÜZEYLERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Özet

Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin mizah tarzları ve psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkiyi inceleme amacıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluşları, cinsiyet ve mizah tarzları (katılımcı, kendini geliştirici, saldırgan ve kendini yıkıcı) açısından ele alınmıştır. İlişkisel tarama modeli niteliğindeki araştırmanın örneklemini, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Ankara İli, Gazi Üniversitesi’nde öğrenim gören 145’i kız, 155’i erkek toplam 300 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri öğrencilere Kişisel Bilgi Formu, Mizah Tarzları Ölçeği ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği uygulanarak toplanmıştır. Verilerin analizinde, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği puanlarının öğrencilerin cinsiyetlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığına Bağımsız Örneklem t-testi ile bakılmıştır. Psikolojik iyi oluş düzeyi ve mizah tarzları arasındaki ilişkiler Pearson Momentler Çarpım Korelasyonu ile hesaplanırken; mizah tarzlarının psikolojik iyi oluşu ne derece yordadığını ortaya koymak için çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmada cinsiyetin psikolojik iyi oluşa etkisine bakıldığında, kız ve erkek öğrencilerin psikolojik iyi oluş düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Bireylerin psikolojik iyi oluşları ile olumlu mizah tarzları olan katılımcı, kendini geliştirici mizah arasında pozitif yönde; olumsuz mizah tarzı olan saldırgan mizah ile negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Dolayısıyla katılımcı mizah ve kendini geliştirici mizah tarzına sahip bireylerin psikolojik iyi oluşlarının daha yüksek olacağı söylenebilir. Diğer bir olumsuz mizah tarzı olan kendini yıkıcı mizah ile psikolojik iyi oluş arasında ise anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Çoklu Regresyon analizinde ise katılımcı ve kendini geliştirici ve saldırgan mizah tarzlarının psikolojik iyi oluş üzerinde anlamlı yordayıcılar oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Kendini yıkıcı mizah tarzının psikolojik iyi oluş üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı görülmüştür. Çalışmadan elde edilen sonuçlar, daha önce yapılmış benzer araştırmalar ile birlikte tartışılarak yorumlanmış ve bazı önerilerde bulunulmuştur.