ANTONIO GRAMSCI, MICHEL FOUCAULT ve PIERRE BOURDIEU DÜŞÜNCESİNDE ENTELEKTÜEL KAVRAMINA İLİŞKİN KURAMSAL BİR TARTIŞMA

Özet

Entelektüel, farklı toplumsal yapılarda farklı anlamlar kazanan, ancak her toplumsal düzende kendine yer edinen önemli bir tarihsel ve sosyolojik figürdür. Entelektüel, kitlelere yol gösteren ya da kitlelerle birlikte eylemde bulunan bir sosyal aktör olarak tarihin akışına ve gündelik hayatın örgütlenmesine şekil vermektedir. Bunu yaparken de, ya iktidarla birlikte hareket etmekte ya da iktidara muhalif şekilde konumlanmaktadır. Kuramsal olarak, entelektüel kavramı farklı teorisyenler tarafından ele alınmıştır. İtalyan kuramcı Antonio Gramsci, entelektüeli “organik entelektüel” isimlendirmesi ile tartışmış ve bir topluluğa nasıl entegre olduğunu araştırmıştır. Fransız düşünür Michel Foucault ise, “spesifik entelektüel” adlandırmasını kullanarak entelektüelin toplumdaki yerini spesifik mücadele odaklarındaki eylemleri üzerinden değerlendirmiştir. Son olarak, Fransız sosyolog Pierre Bourdie entelektüel kavramını toplumda işgal ettiği yer ve muhalif konumu üzerinden ele almıştır. Bu çalışmada, ilk olarak entelektüel kavramına ilişkin genel tanımlar ele alınacak, daha sonra bu üç kuramcının entelektüel yaklaşımları tartışılacaktır