Czynniki wpływające na powstawanie i/lub ukrywanie emocji w pracy przedstawiciela handlowego i nauczyciela

Beata Pawłowska

doi:10.18778/1733-8069.9.2.06

Autor

Beata Pawłowska Uniwersytet Łódzki, Katedra Socjologii Organizacji i Zarządzania, Instytut Socjologii, ul. Rewolucji 1905 r. 41/43, 90-214 Łódź

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.2.06

Słowa kluczowe:

emocja, emocje społeczne, interakcja, duma, wstyd, nauczyciel, przedstawiciel handlowy, obserwacja, wywiad swobodny

Abstrakt

Celem artykułu jest pokazanie czynników wpływających na powstawanie emocji społecznych, takich jak duma, wstyd, poczucie winy, zażenowanie oraz emocji podstawowych, takich jak smutek, złość, strach, występujących w sytuacji pracy. Czynniki te zostały omówione na przykładzie dwóch grup zawodowych, to jest nauczycieli i przedstawicieli handlowych. Podstawę teoretyczną stanowiły koncepcje zaliczane do nurtu socjologii interakcjonizmu symbolicznego. Szczególnie ważne dla niniejszych rozważań były myśli June Tangney i Thomasa Scheffa. Analizę empiryczną oparto na badaniach autorki przeprowadzonych z użyciem wywiadów swobodnych i narracyjnych oraz obserwacji. W artykule poruszono problem interakcji jako głównego czynnika wpływającego na emocje w pracy zawodowej. Omówiono kolejno interakcje ze współpracownikami, z przełożonymi, klientami, organizacją, w tym interakcje odnoszące się do regulacji prawnych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Beata Pawłowska - Uniwersytet Łódzki, Katedra Socjologii Organizacji i Zarządzania, Instytut Socjologii, ul. Rewolucji 1905 r. 41/43, 90-214 Łódź

Beata Pawłowska, absolwentka socjologii i psychologii. Doktor nauk humanistycznych. Adiunkt w Katedrze Socjologii Organizacji i Zarządzania IS UŁ. Wykładowca wielu studiów podyplomowych, członek kilku zespołów badawczych. Badacz kultury organizacyjnej oraz zachowań emocjonalnych w środowisku pracy. Specjalizuje się w zarządzaniu emocjami, zarządzaniu zasobami ludzkimi, komunikowaniu społecznym oraz psychologii motywacji, emocji i osobowości.

Bibliografia

Aronson Eliot, Wilson Timothy D., Akert Robin M. (1997) Psychologia społeczna. Serce i umysł. Przełożyła Anna Bezwińska i in. Poznań: Zysk i S-ka.
Google Scholar

Campos Joseph J. i in. (1994) A Functionalist Perspective on the Nature of Emotion. „Monographs of the Society for Research in Child Development”, vol. 59, no. 2–3, s. 284–303.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-5834.1994.tb01289.x

Csikszentmihalyi Mihaly, Figurski Thomas J. (1982) Self-awareness and aversive experience in everyday life. „Journal of Personality”, vol. 50, no. 1, s. 15–28.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.1982.tb00742.x

Doktór Kazimierz (1964) Przedsiębiorstwo przemysłowe. Studium socjologiczne Zakładów Przemysłu Metalowego „Cegielski”. Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar

Doliński Dariusz (2004) Mechanizmy wzbudzania emocji [w:] Strelau Jan, red., Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2. Psychologia ogólna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 319–349.
Google Scholar

Ekman Paul, Friesen Wallace V., Simons Ronald C. (1985) Is the Startle Reaction an Emotion? „Journal of Personality and Social Psychology”, vol. 49, no. 5, s. 1416–1426.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.49.5.1416

Fehr Beverley, Russell James A. (1984) Concept of emotion viewed from a prototype perspective. „Journal of Experimental Psychology”, vol. 113, no. 3, s. 464–486.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0096-3445.113.3.464

Frijda Nico H. (1986) The emotions. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Frijda Nico H. (2012) Różnorodność afektu: emocje i zdarzenia, nastroje i sentymenty [w:] Paul Ekman, Richard Davidson, eds., Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Przełożył Bogdan Wojciszke. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 56–63.
Google Scholar

Glaser Barney G., Strauss Anzelm L. (1967) The discovery of grounded theory: strategies for qualitative research. New York: Adline Publishing Company.
Google Scholar

Goleman Daniel (1997) Inteligencja emocjonalna. Przełożył Andrzej Jankowski. Poznań: Media Rodzina of Poznań.
Google Scholar

James William (1890) The principles of psychology. New York: Holt.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/10538-000

James William (1910) The principles of psychology. London: Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5962/bhl.title.47583

Kemper Theodore D. (1987) How Many Emotions Are There? Wedding the Social and Autonomic Components. „American Journal of Sociology”, vol. 93, no. 3, s. 263–289.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1086/228745

Kofta Mirosław (1979) Samokontrola a emocje. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Google Scholar

Konecki Krzysztof (1992) W japońskiej fabryce. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Konecki Krzysztof (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Lazarus Richard S. (1991) Emotion and adaptation. London: Oxford University Press.
Google Scholar

Lewis Helen (1971) Same and guilt in neurosis. New York: International Universities Press.
Google Scholar

Lewis Michael (2000) Self-conscious emotions. Embarrassment, pride, shame and guilt [w:] Michael Lewis, Jeannette Haviland-Jones, eds., Handbook of emotion. New York: Guilford Press.
Google Scholar

Lewis Michael, Haviland-Jones Jeannette M., eds., (2005) Psychologia emocji. Przełożyła Magdalena Kacmajor i in. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne.
Google Scholar

Oatley Keith, Jenkins Jennifer M. (2005) Zrozumieć emocje. Przełożyli Józef Radzicki i Jacek Suchecki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Pawłowska Beata (2012) Duma i wstyd jako emocje kierujące zachowaniem. Problemy metodologiczne. „Societas/Comunitas”, vol. 2, nr 14, s. 39–54.
Google Scholar

Pawłowska Beata, Chomczyński Piotr (2012) Sposoby radzenia sobie z emocjami negatywnymi na przykładzie grupy nauczycieli. „Studia Edukacyjne”, nr 21, s. 141–162.
Google Scholar

Perna Giampaolo (2007) Zrozumieć emocje: poradnik. Przełożyła Barbara Bochenek. Kraków: Wydawnictwo OO. Franciszkanów „Bratni Zew”.
Google Scholar

Przybyłowska Ilona (1978) Wywiad swobodny ze standaryzowaną listą poszukiwanych informacji i możliwości jego zastosowania w badaniach socjologicznych. „Przegląd Socjologiczny”, t. 30, s. 53–63.
Google Scholar

Reber Arthur (2002) Słownik psychologii. Przełożyła Barbara Janasiewicz-Kruszyńska i in. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Google Scholar

Reykowski Janusz (1992) Emocje, motywacja, osobowość. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Scheff Thomas J. (1990) Microsociology. Discurse, emotion, and social structure. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar

Scheff Thomas J. (2000) Shame and the Social Bond. A Sociological Theory. „Sociological Theory”, vol. 18, no. 1, s. 84–99.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/0735-2751.00089

Scheff Thomas J. (2002) Working class emotions and relationships. Secondary analysis of classic texts by Sennett and Cobb and Willis [ w:] Bernard Phillips, Harold McKinnon, Thomas J. Scheff, eds., Toward a sociological imagination. Bridging specialized fields. Lanham MD: University Press of America, s. 263–292.
Google Scholar

Stets Jan E. (2006) Identity Theory and Emotions [w:] Jan E. Stets, Jonathan H. Turner, eds., Handbook of the Sociology of Emotions. New York: Springer, s. 203–233.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-0-387-30715-2

Tangney June Price (1994) The mixed legacy of the super-ego: Adaptive and maladaptive aspects of shame and guild [w:] Joseph M. Masling, Robert F. Bornstein, eds., Empirical perspectives on object relations theory. Washington DC: American Psychological Association, s. 1–28.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/11100-001

Tangney June Price (1995a) Recent Advances in the Empirical Study of Shame and Guilt. „American Behavioral Scientist”, vol. 38, no. 8, s. 1132–1145.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0002764295038008008

Tangney June Price (1995b) Shame and guilt in interpersonal relationships [w:] June Tangney, Kurt Fischer, eds., Self-conscious emotions: The psychology of shame, guilt, embarrassment and pride. New York: Guilford Press, s. 114–139.
Google Scholar

Tangney June Price (2002) Self-relevant emotions [w:] Mark Leary, June Tangney, eds., Handbook of self and identity. New York: Guilford Press, s. 384–400.
Google Scholar

Tooby John, Cosmides Leda (1990) The Past Explains the Present: Emotional Adaptations and the Structure of Ancestral Environment. „Ethology and Sociobiology”, no. 11, s. 375–424.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0162-3095(90)90017-Z

Turner Jonathan H. (2009) Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie. Przełożyła Ewa Różalska. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar

Turner Jonathan H., Stets Jan E. (2009) Socjologia emocji. Przełożyła Marta Bucholc. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Wieczorkowska Grażyna (2007) Kierowanie motywacją: rola myśli i emocji. Warszawa: Wydawnictwo ISS.
Google Scholar